Biologia - Informator CKE matury dwujęzycznej (tłumaczenie BiologHelp), Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 2.
W tabeli przedstawiono wyniki doświadczenia, w którym mierzono czasy trwania poszczególnych faz cyklu komórkowego (w godzinach) w komórkach merystematycznych korzenia cebuli (Allium cepa). Korzenie umieszczono w pojemnikach, w których utrzymywano różne temperatury.
| Temperatura | G1 | S | G2 | Mitoza |
|---|---|---|---|---|
| 10ºC | 14.3 | 25.0 | 8.7 | 6.5 |
| 15ºC | 7.8 | 13.6 | 4.8 | 3.6 |
| 20ºC | 4.9 | 8.6 | 3.0 | 2.2 |
| 25ºC | 3.5 | 6.2 | 2.2 | 1.6 |
| 30ºC | 2.9 | 5.0 | 1.8 | 1.3 |
2.1. (0-1)
Sformułuj problem badawczy eksperymentu.
2.2. (0-1)
Wyjaśnij, dlaczego najkrótsze czasy trwania poszczególnych faz cyklu komórkowego występowały w temperaturze 30ºC.
Rozwiązanie
2.1. (0-1)
Zasady oceniania
1 pkt – za prawidłowe sformułowanie problemu badawczego, uwzględniające wpływ temperatury na czas trwania poszczególnych faz cyklu komórkowego w komórkach merystematycznych korzenia cebuli.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań za 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- Czy temperatura w zakresie 10–30ºC ma wpływ na czas trwania poszczególnych faz cyklu komórkowego u badanej rośliny?
- Czy czas trwania faz: G1, S, G2 i mitozy u badanej rośliny zależy od temperatury?
- Wpływ temperatury (w zakresie 10–30ºC) na czas trwania różnych faz cyklu komórkowego w komórkach merystematycznych korzenia cebuli.
2.2. (0-1)
Zasady oceniania
1 pkt – za prawidłowe wyjaśnienie, odnoszące się do pozytywnego wpływu temperatury na tempo procesów metabolicznych.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań za 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- Procesy metaboliczne zachodzące w poszczególnych fazach cyklu komórkowego zależne są od enzymów białkowych, a działają one tym szybciej im wyższa jest temperatura.
- Reakcje chemiczne zachodzą szybciej w wyższych temperaturach.
Uwagi od BiologHelp:
Wariant pierwszy przykładowego rozwiązania podanego przez CKE może być uznany za co najmniej nieprecyzyjny. Przedstawiona zależność w przypadku enzymów białkowych jest prawdziwa dla określonego przedziału temperatur - powyżej temperatury denaturacji białek enzymy te tracą aktywność. Uważam, że dodanie do powyższej propozycji odpowiedzi odniesienia do zakresu temperatur powinno być bezpieczniejszym rozwiązaniem. Moja propozycja:
- "Procesy metaboliczne zachodzące w poszczególnych fazach cyklu komórkowego zależne są od enzymów białkowych, a działają one tym szybciej im wyższa jest temperatura, w zakresie temperatur zastosowanych w doświadczeniu."
