Biologia - Informator CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 19.
(zgodnie ze zaktualizowaną dnia 26 sierpnia 2022 wersją aneksu)
Przykładem rośliny wysokogórskiej jest goryczka krótkołodygowa (Gentiana clusii), przedstawiona na zdjęciu. Ma ona zimozielone, skórzaste, lancetowate i zaostrzone liście, zebrane w rozetę przy samej ziemi. Jej kwiaty wyrastają pojedynczo na szczycie krótkiej łodygi, są intensywnie niebieskie, dzwonkowate i bardzo duże w stosunku do niewielkiego rozmiaru rośliny. Goryczka krótkołodygowa występuje na zboczach skalnych, przeważnie powyżej 1000 m n.p.m.; w Polsce rośnie wyłącznie w Tatrach.
Wykaż związek budowy zewnętrznej goryczki krótkołodygowej z warunkami jej bytowania. W odpowiedzi uwzględnij jedną z cech budowy tej rośliny, które wymieniono w tekście.
Rozwiązanie
Zasady oceniania
1 pkt – za poprawne wykazanie związku odpowiedniej cechy budowy zewnętrznej goryczki
krótkołodygowej z warunkami jej bytowania.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań za 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- Ta goryczka ma niewielką wysokość, ponieważ ułatwia to jej przetrwanie pod warstwami śniegu i chroni ją przed przemarzaniem.
- Goryczkę krótkołodygową cechuje duże skupienie pędów zabezpieczające roślinę przed szkodliwymi wpływami wiatru czy zimna.
- Goryczka ma duże kwiaty w stosunku do wielkości rośliny, co ułatwia jej przywabianie zapylających ją owadów (nielicznych wysoko w górach).
- Ta roślina cechuje się skórzastymi rozmieszczonymi rozetkowato liśćmi, co zabezpiecza ją przed przemarzaniem.
