Biologia - Informator CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 19.

Kategoria: Ekologia Typ: Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Przykładem rośliny wysokogórskiej jest goryczka krótkołodygowa (Gentiana clusii), przedstawiona na zdjęciu. Ma ona zimozielone, skórzaste, lancetowate i zaostrzone liście, zebrane w rozetę przy samej ziemi. Jej kwiaty wyrastają pojedynczo na szczycie krótkiej łodygi, są intensywnie niebieskie, dzwonkowate i bardzo duże w stosunku do niewielkiego rozmiaru rośliny. Goryczka krótkołodygowa występuje na zboczach skalnych, przeważnie powyżej 1000 m n.p.m.; w Polsce rośnie wyłącznie w Tatrach.

Na podstawie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gentiana_clusii_(1).JPG

Wykaż związek budowy zewnętrznej goryczki krótkołodygowej z warunkami jej bytowania. W odpowiedzi uwzględnij jedną z cech budowy tej rośliny, które wymieniono w tekście.

Rozwiązanie

Zasady oceniania
1 pkt – za poprawne wykazanie związku odpowiedniej cechy budowy zewnętrznej goryczki krótkołodygowej z warunkami jej bytowania.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań za 1 pkt albo za brak odpowiedzi.

Przykładowe rozwiązania

  • Ta goryczka ma niewielką wysokość, ponieważ ułatwia to jej przetrwanie pod warstwami śniegu i chroni ją przed przemarzaniem.
  • Goryczkę krótkołodygową cechuje duże skupienie pędów zabezpieczające roślinę przed szkodliwymi wpływami wiatru czy zimna.
  • Goryczka ma duże kwiaty w stosunku do wielkości rośliny, co ułatwia jej przywabianie zapylających ją owadów (nielicznych wysoko w górach).
  • Ta roślina cechuje się skórzastymi rozmieszczonymi rozetkowato liśćmi, co zabezpiecza ją przed przemarzaniem.