Biologia - Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 9.

Kategoria: Układ nerwowy i narządy zmysłów Typ: Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Siatkówka oka zawiera liczne komórki receptorowe czopkonośne i pręcikonośne, których wypustki cytoplazmatyczne – czopki i pręciki są właściwymi receptorami wzrokowymi. Czopki odpowiadają za widzenie barwne i ostre w pełnym świetle. Pręciki umożliwiają widzenie w słabym świetle lub w ciemności, ale widziane obrazy nie są ani barwne, ani ostre. Miejsce na siatkówce na osi widzenia to punkt ostrego widzenia (tzw. plamka żółta), a miejsce, z którego wychodzą włókna nerwu wzrokowego to tarcza nerwu wzrokowego (tzw. plamka ślepa).

a)Zaznacz poniżej miejsce A lub B, w którym znajdują się komórki receptorowe, i podaj, który rodzaj komórek w nich przeważa.
  1. Punkt ostrego widzenia
  2. Tarcza nerwu wzrokowego

Rodzaj komórek

b)„W nocy wszystkie koty są szare” – na podstawie powyższego tekstu wyjaśnij przyczynę tego zjawiska.
c)Zwyrodnienie plamki żółtej, tzw. AMD, związane z wiekiem, dotyczy zmian centralnej części siatkówki. Zaznacz poniżej czynność, z którą może mieć największy problem osoba dotknięta tą chorobą.
  1. Odczytywanie wiadomości SMS na ekranie telefonu komórkowego.
  2. Rozróżnianie czerwonego i zielonego światła na przejściu dla pieszych.
  3. Dobór koloru farby do pomalowania ścian.
  4. Prowadzenie samochodu o zmroku.

Rozwiązanie

a)
Za poprawne określenie miejsca występowania komórek receptorowych i podanie rodzaju komórek przeważających (głównie występujących) – 1 pkt
  • A / punkt ostrego widzenia – zawiera tylko komórki czopkonośne/ czopki/ przeważają tu czopki/ występuje tu największe zagęszczenie czopków

b)
Za poprawne wyjaśnienie powiedzenia – 1 pkt

Przykład wyjaśnienia:

  • W ciemnościach widzenie zawdzięczamy komórkom pręcikonośnym, dzięki którym widzimy obraz niekolorowy/ biało-czarny i nieostry/ nie możemy odróżnić kolorów.

c)
Za znaczenie czynności dot. choroby wieku starczego – 1 pkt
  • A. / Odczytywanie wiadomości SMS na ekranie telefonu komórkowego.