Biologia - Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 9.
Kategoria:
Układ nerwowy i narządy zmysłów
Typ:
Podaj i uzasadnij/wyjaśnij
Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)
Siatkówka oka zawiera liczne komórki receptorowe czopkonośne i pręcikonośne, których wypustki cytoplazmatyczne – czopki i pręciki są właściwymi receptorami wzrokowymi. Czopki odpowiadają za widzenie barwne i ostre w pełnym świetle. Pręciki umożliwiają widzenie w słabym świetle lub w ciemności, ale widziane obrazy nie są ani barwne, ani ostre. Miejsce na siatkówce na osi widzenia to punkt ostrego widzenia (tzw. plamka żółta), a miejsce, z którego wychodzą włókna nerwu wzrokowego to tarcza nerwu wzrokowego (tzw. plamka ślepa).
a) | Zaznacz poniżej miejsce A lub B, w którym znajdują się komórki receptorowe, i podaj, który rodzaj komórek w nich przeważa. |
- Punkt ostrego widzenia
- Tarcza nerwu wzrokowego
Rodzaj komórek
b) | „W nocy wszystkie koty są szare” – na podstawie powyższego tekstu wyjaśnij przyczynę tego zjawiska. |
c) | Zwyrodnienie plamki żółtej, tzw. AMD, związane z wiekiem, dotyczy zmian centralnej części siatkówki. Zaznacz poniżej czynność, z którą może mieć największy problem osoba dotknięta tą chorobą. |
- Odczytywanie wiadomości SMS na ekranie telefonu komórkowego.
- Rozróżnianie czerwonego i zielonego światła na przejściu dla pieszych.
- Dobór koloru farby do pomalowania ścian.
- Prowadzenie samochodu o zmroku.
Rozwiązanie
a)
Za poprawne określenie miejsca występowania komórek receptorowych i podanie
rodzaju komórek przeważających (głównie występujących) – 1 pkt
- A / punkt ostrego widzenia – zawiera tylko komórki czopkonośne/ czopki/ przeważają tu czopki/ występuje tu największe zagęszczenie czopków
b)
Za poprawne wyjaśnienie powiedzenia – 1 pkt
Przykład wyjaśnienia:
- W ciemnościach widzenie zawdzięczamy komórkom pręcikonośnym, dzięki którym widzimy obraz niekolorowy/ biało-czarny i nieostry/ nie możemy odróżnić kolorów.
c)
Za znaczenie czynności dot. choroby wieku starczego – 1 pkt
- A. / Odczytywanie wiadomości SMS na ekranie telefonu komórkowego.