Biologia - Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 11.

Kategoria: Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Ryby Typ: Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na rysunkach (I i II) przedstawiono dwa planktonożerne kręgowce żyjące w oceanach.

11.1. (0–1)

Podaj, który z rysunków przedstawia rekina wielorybiego. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając cechę budowy morfologicznej zwierzęcia charakterystyczną dla grupy systematycznej, do której ono należy.

Rekin wielorybi nr , ponieważ ma

11.2. (0–1)

Wybierz i podkreśl właściwe dokończenie poniższego zdania podane w nawiasie, a następnie uzasadnij odpowiedź, odnosząc się do definicji tego zjawiska.

Opływowy kształt ciała kręgowców oceanicznych przedstawionych na rysunku jest przykładem (dywergencji / konwergencji), ponieważ

Rozwiązanie

11.1. (0–1)

Schemat punktowania
1 p. – za prawidłowe rozpoznanie, że rekin wielorybi to nr I, oraz w uzasadnieniu odniesienie się do jednej z prawidłowych cech ryb.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.

Rozwiązanie
Rekin wielorybi to nr I, ponieważ:

  • posiada skrzela / szpary skrzelowe występujące tylko u ryb (chrzęstnoszkieletowych).
  • ma płetwę ogonową skierowaną do góry (cecha rekinów) oraz płetwy: grzbietową i brzuszne – też cecha ryb (chrzęstnoszkieletowych).

11.2. (0–1)

Schemat punktowania
1 p. – za prawidłowe podkreślenie nazwy wraz z uzasadnieniem wynikającym z definicji konwergencji.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.

Rozwiązanie
Opływowy kształt ciała kręgowców oceanicznych przedstawionych na rysunku jest przykładem (dywergencji / konwergencji), ponieważ są to organizmy należące do różnych grup systematycznych (ryby i ssaki), ale upodobniły się kształtem ze względu na życie w tym samym środowisku.