Biologia - Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 8.
Ziemniak to bylina, której owocami są jagody. W celach spożywczych użytkowane są wyłącznie bulwy wypełnione skrobią. Na rysunku przedstawiono roślinę ziemniaka oraz rozwój nowych roślin ziemniaka z bulwy.
8.1. (0–1)
Wyjaśnij, dlaczego w uprawie konkretnej odmiany ziemniaków stosuje się rozmnażanie wegetatywne, a nie – płciowe. W odpowiedzi uwzględnij podłoże genetyczne tego procesu.
8.2. (0–1)
Spośród niżej wymienionych przykładów owoców (A–D) wybierz i zaznacz owoc tego samego typu, do którego należy owoc ziemniaka. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając cechy budowy tego typu owocu.
Uzasadnienie:
Rozwiązanie
8.1 (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za prawidłowe wyjaśnienie uwzględniające albo odniesienie do jednorodności
materiału genetycznego w rozmnażaniu wegetatywnym albo zróżnicowania
genetycznego roślin potomnych w rozmnażaniu płciowym.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- Poprzez rozmnażanie wegetatywne można uzyskać rośliny o jednakowych właściwościach / będące klonami, co w przypadku rozmnażania płciowego byłoby niemożliwe, ze względu na różnorodność genetyczną nasion.
- Ponieważ w wypadku rozmnażania płciowego odmiana nie byłaby jednorodna genetycznie, natomiast wegetatywny sposób rozmnażania powoduje, że otrzymuje się jednakowe rośliny / klony.
- Ponieważ w wyniku rozmnażania płciowego dochodzi do rekombinacji i potomstwo może znacznie się różnić od organizmu macierzystego, np. może nie mieć charakterystycznych dla danej odmiany cech użytkowych, uzyskiwanych w rozmnażaniu wegetatywnym.
- Podczas rozmnażania wegetatywnego zachowana jest wiernie informacja genetyczna rośliny rodzicielskiej, a podczas rozmnażania płciowego dochodzi do powstania rośliny genetycznie odmiennej od dwojga roślin rodzicielskich.
8.2 (0–1)
Schemat punktowania:
1 p. – za wskazanie, że jest to owoc C, oraz prawidłowe uzasadnienie odnoszące się do
mięsistej owocni.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
C, ponieważ:
- owocnia jest w całości mięsista / owoce mięsiste, pozbawione pestek.
- ma liczne nasiona umieszczone w mięsistej owocni, co jest cechą jagód (odpowiedź dopuszczalna)
