Biologia - Matura Czerwiec 2021, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 12.
W żołądku człowieka wyróżnia się następujące części: wpustową, dno żołądka, trzon żołądka i część odźwiernikową. Błona śluzowa wyściełająca żołądek jest silnie pofałdowana. Występują w niej gruczoły wytwarzające pepsynogen oraz komórki okładzinowe wytwarzające kwas solny. W części odźwiernikowej żołądka występują liczne gruczoły wytwarzające śluz. Mieszanie się masy pokarmowej w żołądku, w wyniku skurczów perystaltycznych, jest procesem stosunkowo powolnym. Na rysunku przedstawiono żołądek i dwunastnicę człowieka oraz gruczoły związane z tym odcinkiem jelita.
12.1. (0–1)
Uzupełnij tabelę – podaj nazwy narządów oznaczonych na rysunku literami X i Y oraz określ znaczenie tych narządów dla trawienia tłuszczów.
| Struktura | Nazwa narządu | Znaczenie narządu |
|---|---|---|
| X | ||
| Y |
12.2. (0–1)
Podaj dwie funkcje, które pełni w żołądku kwas solny.
12.3. (0–1)
Oceń, które informacje dotyczące żołądka są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
| 1. | Mięśniówka żołądka jest zbudowana z mięśni gładkich. | P | F |
| 2. | Rozciąganie ścian żołądka przez pokarm trafiający do niego jest czynnikiem stymulującym skurcze mięśniówki żołądka. | P | F |
| 3. | Skurcze odźwiernika zapobiegają cofaniu się treści żołądkowej do przełyku. | P | F |
Rozwiązanie
12.1. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – za podanie poprawnych nazw i znaczenia narządów oznaczonych na rysunku literami
X i Y.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań na 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
| Struktura | Nazwa narządu | Znaczenie narządu |
|---|---|---|
| X | wątroba | produkcja żółci |
| Y | pęcherzyk żółciowy | przechowywanie/uwalnianie żółci |
Uwaga:
Dopuszcza się odpowiedzi, w których narząd Y nazwano „woreczek żółciowy”.
12.2. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – za podanie dwóch funkcji kwasu solnego w żołądku.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań na 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- Działa bakteriobójczo.
- Aktywuje pepsynogen.
- Zapewnia optymalne pH dla trawienia białek.
12.3. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – za poprawną ocenę wszystkich trzech stwierdzeń.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań na 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
1. – P, 2. – P, 3. – F
