Biologia - Matura Czerwiec 2022, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 14.
Kontakt erytrocytów mających w błonie komórkowej określony antygen ze skierowanym przeciwko niemu przeciwciałem obecnym w surowicy krwi skutkuje aglutynacją – zlepianiem się krwinek. Z tego powodu przetoczenie krwi niezgodnej pod względem grupy układu AB0 i czynnika Rh stanowi zagrożenie życia.
W celu potwierdzenia u pacjenta grupy krwi B Rh(–) wykonano test aglutynacji, stosując trzy rodzaje surowic:
- z przeciwciałami anty-A
- z przeciwciałami anty-B
- z przeciwciałami anty-Rh (inaczej anty-D).
14.1. (0–2)
Określ, jaki wynik będzie jednoznacznie potwierdzać grupę krwi B Rh(–) tego pacjenta. Zaznacz w tabeli literę T (tak), jeśli w danej probówce dojdzie do aglutynacji, albo N (nie) – jeśli do niej nie dojdzie.
| Przeciwciało | Aglutynacja | |
|---|---|---|
| anty-A | T | N |
| anty-B | T | N |
| anty-Rh | T | N |
14.2. (0–1)
Około 16% Europejczyków ma krew Rh(–). Za brak czynnika Rh odpowiada recesywny allel d.
Korzystając z prawa Hardy’ego-Weinberga, oblicz częstość występowania heterozygot w tej populacji. Zapisz obliczenia.
Częstość wynosi: %
Rozwiązanie
14.1. (0–2)
Zasady oceniania
2 pkt – za określenie poprawnego wyniku w tabeli dla trzech badanych prób.
1 pkt – za określenie poprawnego wyniku w tabeli dla dwóch badanych prób.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań za 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
1. – N, 2. – T, 3. – N.
14.2. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – za poprawne obliczenie prawdopodobieństwa na podstawie wzoru Hardy’ego-
-Weinberga.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań za 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązanie
q2 = 0,16; q = 0,4; p = 1 – 0,4 = 0,6; 2pq = 2 × 0,6 × 0,4 = 0,48
Częstość wynosi: 48%
