Biologia - Matura Czerwiec 2022, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 17.
Szacuje się, że w latach 1960–1969, w porównaniu z rokiem 1950, populacja tuńczyka w wodach europejskich zmniejszyła się trzykrotnie. Rozmiary osobników tuńczyka poławianego na wodach Morza Śródziemnego zmniejszyły się ponad dwukrotnie. To jedna z oznak nadmiernego eksploatowania łowisk (tzw. przeławiania) wskazująca, że populacja tuńczyka znalazła się na krawędzi wymarcia.
W celu ochrony zasobów ryb wprowadzono różne regulacje dotyczące ich połowu. Określają one wielkość oczek w sieciach rybackich, a także miejsce i termin połowu. Obecnie jednak uważa się, że najskuteczniejszą metodą utrzymania populacji ryb jest wprowadzanie niskich limitów połowów lub ich okresowe zaprzestanie.
17.1. (0–2)
Uwzględniając cykl rozwojowy ryb, wykaż, że do utrzymania stałej liczebności populacji ryb w akwenie przyczyniają się:
- stosowanie sieci o odpowiedniej wielkości oczek:
- zabranianie połowów w określonych terminach:
17.2. (0–1)
Uzasadnij, że wprowadzanie niskich limitów połowów lub ich zaprzestanie może okazać się niezbędne dla samoodtwarzania się populacji ryb.
Rozwiązanie
17.1. (0–2)
Zasady oceniania
2 pkt – za prawidłową odpowiedź odnoszącą się do:
1. ograniczenia połowów ryb niedojrzałych płciowo
oraz
2. ochrony ryb podczas tarła.
1 pkt – za prawidłowe wykazanie jednej przyczyny.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań za 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązanie
- Stosowanie sieci o określonej wielkości oczek uniemożliwia łowienie ryb o zbyt małych rozmiarach, które nie osiągnęły jeszcze dojrzałości płciowej.
- Zakaz połowów w terminach tarła umożliwia rybom rozmnożenie się i odtworzenie populacji danego gatunku w zbiorniku.
17.2. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – za prawidłowe uzasadnienie, uwzględniające konieczność zwiększenia liczby
osobników dorosłych w populacji, które mogłyby wydać na świat potomstwo.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań za 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązanie
- Pozwoli to utrzymać odpowiednią liczbę osobników dorosłych, mogących wydać na świat potomstwo, a tym samym utrzymać tę populację.
- Zostanie wtedy zachowana większa liczba dojrzałych osobników ryb, co spowoduje wyższe prawdopodobieństwo rozrodu, ponieważ ryby te nie będą łowione, a więc spowoduje to samoodtwarzanie się populacji ryb.
- Tempo wzrostu populacji jest wprost proporcjonalne do liczby rozmnażających się osobników w populacji, a bez ograniczenia połowów będzie zbyt mało dorosłych osobników w populacji, utrzymujących liczebność populacji.
