1. Strona główna
  2. Zadania maturalne z biologii
  3. Matura Maj 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007)

Biologia - Matura Maj 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 10.

Kategoria: Układ krążenia Typ: Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W tabeli przedstawiono objętość krwi przepływającej w ciągu minuty przez niektóre narządy człowieka w czasie odpoczynku oraz w czasie wysiłku fizycznego.

Narząd Objętość krwi przepływającej w czasie minuty [cm3 /min]
w czasie odpoczynku w czasie wysiłku fizycznego
Mózg 700 750
Serce 200 750
Płuca 100 200
Mięśnie szkieletowe 750 12 500
Wątroba 1 350 600
Skóra 300 1 900
Na podstawie: T. Greenwood, R. Allan, L. Sheperd, A. Janta, B. Sągin, M. Skodowska, tłum. M. Starczewska, Biologia 1, Seria z tangramem – teoria i ćwiczenia, Gdańsk 2006
a)Wymień nazwy dwóch narządów, w których podczas wysiłku najsilniej wzrasta przepływ krwi, i wskaż po jednej przyczynie tego zjawiska.
b)Uwzględniając informacje zawarte w tabeli, wyjaśnij, dlaczego nie zaleca się spożywania obfitych posiłków przed intensywnym wysiłkiem fizycznym.

Rozwiązanie

a)
(0−2)

Przykłady poprawnych odpowiedzi:

  1. Mięśnie szkieletowe, ponieważ podczas wysiłku intensywnie się kurczą i wzrasta zapotrzebowanie na tlen oraz substancje odżywcze.
  2. Skóra, ponieważ podczas wysiłku przez rozszerzone naczynia krwionośne następuje utrata nadmiaru ciepła.

2 p. – za poprawne podanie nazw dwóch narządów (mięśnie szkieletowe i skóra), przez które najsilniej wzrasta przepływ krwi podczas wysiłku i wskazanie przyczyn tego zjawiska
1 p. – za poprawne podanie nazwy jednego narządu i wskazanie przyczyny tego zjawiska
0 p. – za podanie tylko nazw (nazwy) narządów bez określenia przyczyn, lub niepoprawne określenie przyczyn

b)
(0−1)

Przykłady poprawnej odpowiedzi:

  • Spożycie posiłku przed intensywnym wysiłkiem fizycznym zmniejsza wydolność organizmu, ponieważ duża objętość krwi odpływa do wątroby.
  • Ponieważ krew potrzebna narządom układu pokarmowego zostaje podczas wysiłku fizycznego skierowana do narządów intensywnie pracujących i trawienie zachodzi wolniej.

1 p. – za poprawne wykazanie związku pomiędzy objętością krwi przepływającej przez narządy podczas wysiłku fizycznego a objętością krwi kierowanej do narządów układu pokarmowego (wątroby)
0 p. – za odpowiedź, która nie uwzględnia związku pomiędzy przepływem krwi przez narządy podczas wysiłku fizycznego i przez narządy układu pokarmowego