Biologia - Matura Maj 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 13.
Na wykresie przedstawiono rozmieszczenie receptorów – czopków i pręcików – w siatkówce oka człowieka. Badano ich zagęszczenie w różnych odległościach od dołka środkowego. Odległości określono w stopniach odchylenia od osi optycznej oka.
| a) | Na podstawie informacji przedstawionych na wykresie opisz dołek środkowy (plamkę żółtą), uwzględniając rodzaje i ilość receptorów. |
| b) | Podaj nazwę miejsca X na wykresie i wyjaśnij, dlaczego w tym miejscu nie ma żadnych receptorów. |
| c) | Podaj nazwę receptorów, których jest najwięcej w siatkówce oka, oraz określ ich rolę w procesie widzenia. |
Rozwiązanie
Poprawna odpowiedź:
Dołek środkowy (plamka żółta) zawiera bardzo dużo (ok. 160 tys.) czopków i niewielką liczbę pręcików.
1 p. – za poprawny na podstawie schematu opis dołka środkowego (plamki żółtej)
uwzględniający oba rodzaje receptorów i ich ogólną ilość
0 p. – za opis uwzględniający tylko jeden rodzaj receptorów lub oba rodzaje receptorów bez
określenia ich ogólnej ilości, lub za opis podany nie na podstawie wykresu,
np. stwierdzający całkowity brak pręcików, lub za odpowiedź merytorycznie
niepoprawną
Poprawna odpowiedź:
Tarcza nerwu wzrokowego (plamka ślepa) – to miejsce wyjścia nerwu wzrokowego z oka.
1 p. – za podanie prawidłowej nazwy miejsca oznaczonego na schemacie literą X oraz
poprawne wyjaśnienie uwzględniające nerw wzrokowy
0 p. – za podanie prawidłowej nazwy miejsca oznaczonego na schemacie literą X bez
wyjaśnienia lub wyjaśnienie bez podania nazwy wskazanego miejsca, lub odpowiedź
merytorycznie niepoprawną
Poprawna odpowiedź:
Pręciki (komórki pręcikonośne) – są odpowiedzialne za widzenie przy słabym oświetleniuczarno-białe / postrzeganie kształtu i ruchu.
1 p. – za podanie poprawnej nazwy receptorów, których jest najwięcej w siatkówce oka, oraz
określenie ich roli w procesie widzenia
0 p. – za podanie tylko nazwy receptorów bez określenia ich roli lub odpowiedź niepoprawną,
lub zbyt ogólną, np. odnoszącą się tylko do odbioru bodźców świetlnych
