Biologia - Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 3.
Płynność błony to zdolność lipidów i białek błonowych do przemieszczania się w obrębie płaszczyzny dwuwarstwy. Stopień płynności jest czynnikiem istotnym dla funkcji błony i musi być utrzymany w określonych granicach. Na schemacie przedstawiono model budowy błony komórkowej komórki zwierzęcej.
| a) | Określ, którą cyfrą (1 czy 2) oznaczono na schemacie zewnętrzną przestrzeń komórki. Odpowiedź uzasadnij. |
| b) | Podaj, który ze związków chemicznych budujących błonę komórkową, poza obecnymi w fosfolipidach kwasami tłuszczowymi, powoduje zmniejszenie jej płynności. |
Rozwiązanie
Przykłady poprawnej odpowiedzi:
Zewnętrzną przestrzeń komórki oznaczono cyfrą 1, ponieważ
- na zewnętrznej powierzchni błony / dwuwarstwy występują łańcuchy oligosacharydowe / cukrowe (których brak na powierzchni wewnętrznej).
- na zewnętrznej powierzchni błony występują glikoproteiny/ glikolipidy / grupy cukrowe (których brak na wewnętrznej powierzchni).
- w zewnętrznej warstwie błony jest więcej rozmieszczonego cholesterolu niż w warstwie wewnętrznej.
1 p. – za poprawne wskazanie cyfry, którą oznaczono zewnętrzną przestrzeń komórki i poprawne uzasadnienie, odnoszące się do widocznych na schemacie elementów budowy błony
0 p. – za podanie tylko cyfry oznaczającej zewnętrzną przestrzeń komórki bez uzasadnienia lub z błędnym uzasadnieniem, lub odpowiedź w obu częściach niepoprawną, lub brak odpowiedzi
Poprawna odpowiedź: cholesterol
1 p. – za poprawne podanie nazwy związku chemicznego budującego błonę komórkową, który zmniejsza jej płynność
0 p. – za odpowiedź niepoprawną, np. odnoszącą się do białek lub odpowiedź, która uwzględnia związki wymienione w poleceniu, lub brak odpowiedzi
