Biologia - Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 4.
W otoczce jądrowej obecne są pory, jakich nie mają błony innych organelli komórkowych. Przez te niewielkie otwory transportowane są różnego rodzaju substancje z jądra komórkowego do cytoplazmy i z cytoplazmy do jądra. Liczba porów w otoczce jądrowej jest różna w różnych rodzajach komórek i zależy od ich aktywności metabolicznej.
| a) | Podaj po jednym przykładzie substancji, które przenikają |
z jądra komórkowego do cytoplazmy
z cytoplazmy do jądra komórkowego
| b) | Wykaż związek pomiędzy aktywnością metaboliczną komórki a zwiększoną liczbą porów w otoczce jej jądra. |
Rozwiązanie
Przykłady poprawnej odpowiedzi:
Substancje, które przenikają
- z jądra komórkowego do cytoplazmy: RNA / niektóre rodzaje RNA / mRNA / tRNA / kompleks białko-rRNA / podjednostki rybosomów / nukleotydy
- z cytoplazmy do jądra: białka / histony / enzymy / nukleotydy / ATP / kompleks białko- hormon steroidowy
1 p. – za podanie po jednym poprawnym przykładzie substancji, która przenika z jądra komórkowego do cytoplazmy oraz z cytoplazmy do jądra komórkowego wyłącznie przez pory w otoczce jądrowej
0 p. – za odpowiedź niepełną, np. podanie tylko poprawnego przykładu substancji, która przenika z jądra komórkowego do cytoplazmy lub tylko poprawnego przykładu substancji, która przenika z cytoplazmy do jądra komórkowego, lub odpowiedź niepoprawną merytorycznie, np. z jądra do cytoplazmy przenika rRNA / pre-mRNA / hormony steroidowe / woda lub z cytoplazmy do jądra przenika woda / DNA / restryktazy, lub brak odpowiedzi
Przykład poprawnej odpowiedzi:
Im większa aktywność metaboliczna komórki, tym większa jest liczba porów w jej otoczce jądrowej, ponieważ do przebiegu procesów metabolicznych niezbędne są enzymy wytwarzane w cytoplazmie w procesie biosyntezy białka, a do tego procesu konieczne są cząsteczki mRNA powstające w jądrze komórkowym.
1 p. – za poprawne wykazanie związku pomiędzy liczbą porów w otoczce jądrowej a aktywnością metaboliczną komórki uwzględniające syntezę białek / enzymów z odniesieniem się do transportowanej przez pory substancji, niezbędnej do tego procesu
0 p. – za odpowiedź niepełną, np. tylko stwierdzenie dotyczące aktywności metabolicznej komórki bez odniesienia się do transportowanej przez pory substancji niezbędnej do biosyntezy białka lub odpowiedź merytorycznie niepoprawną, lub brak odpowiedzi
