Biologia - Matura Maj 2014, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 8.
W paleniu biernym mamy do czynienia ze strumieniem bocznym, czyli wydobywającym się z tlącego papierosa dymem, który zawiera najwięcej substancji toksycznych i nie jest oczyszczany przez filtr papierosowy. W dymie bocznym znajduje się 3–5 razy więcej tlenku węgla (czadu), 2–3 razy więcej nikotyny i 3–4 razy więcej substancji rakotwórczych niż w dymie głównym. U dzieci bierne palenie jest przyczyną częstszych zachorowań na zapalenia płuc i oskrzeli oraz zwiększa ryzyko zachorowania na astmę. Z badań Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że częste przebywanie w dymie tytoniowym powoduje u dzieci i nastolatków pogorszenie wykonywania wielu czynności umysłowych, takich jak czytanie, rozwiązywanie zadań matematycznych, logiczne myślenie i rozumowanie.
Na podstawie: www.knowmore.pl
Na podstawie przedstawionych informacji wyjaśnij, dlaczego bierne palenie powoduje u ludzi pogorszenie wykonywania czynności umysłowych.
Rozwiązanie
Przykład poprawnej odpowiedzi:
W dymie bocznym występuje tlenek węgla (czad), który łączy się trwale z hemoglobiną krwinek czerwonych i blokuje przenoszenie tlenu z płuc do mózgu, powodując niedotlenienie komórek kory mózgowej, które pracują wtedy mniej efektywnie.
1 p. – za poprawne wyjaśnienie związku biernego palenia z pogorszeniem wykonywania czynności umysłowych, uwzględniające niedotlenienie mózgu spowodowane blokowaniem hemoglobiny przez tlenek węgla (czad) znajdujący się w dymie tytoniowym
0 p. – za odpowiedź niepełną, która nie uwzględnia wpływu tlenku węgla (czadu) znajdującego się w dymie tytoniowym na przenoszenie tlenu przez hemoglobinę w organizmie człowieka lub odpowiedź niepoprawną, lub brak odpowiedzi
