Biologia - Matura Maj 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 12.
Autosomalny allel (D), warunkujący obecność w erytrocytach czynnika Rh (Rh+), dominuje nad allelem (d) – brak czynnika Rh (Rh–). W tabeli przedstawiono pary rodziców (A–D) o różnych grupach krwi pod względem czynnika Rh.
| kobieta | mężczyzna | |
|---|---|---|
| A. | Rh- | Rh- |
| B. | Rh- | Rh+ |
| C. | Rh+ | Rh- |
| D. | Rh+ | Rh+ |
12.1. (0–1)
Podaj wszystkie możliwe pary genotypów rodzicielskich, przy których prawdopodobieństwo urodzenia dziecka mającego grupę krwi Rh+ wynosi 100%. Zastosuj odpowiednie oznaczenia alleli, które zostały podane w tekście.
12.2. (0–1)
Spośród par rodziców A–D wybierz tę, w przypadku której może wystąpić choroba hemolityczna noworodka, wywołana tzw. konfliktem serologicznym. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając obecność Rh w erytrocytach dziecka i matki oraz możliwe genotypy ojca.
Rozwiązanie
12.1. (0–1)
Rozwiązanie
Genotypy: DD x dd, DD x Dd, DD x DD
lub
zapis genotypów: DD x dd lub dd x DD, DD x Dd lub Dd x DD, DD x DD (kolejność nie ma znaczenia)
Schemat punktowania
1 p. – za podanie wszystkich możliwych różnych par genotypów, bez uwzględnienia lub z uwzględnieniem płci rodziców.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
12.2. (0–1)
Przykładowe rozwiązania
- Para B, ponieważ matka jest Rh ̄, a dziecko odziedziczy czynnik Rh po ojcu, jeżeli genotyp ojca jest DD lub może odziedziczyć czynnik Rh po ojcu, jeżeli genotyp ojca jest Dd.
- Para B, ponieważ matka nie ma czynnika Rh, a ojciec jest homozygotą dominującą lub heterozygotą, a zatem może przekazać dziecku allel kodujący ten czynnik.
Schemat punktowania
1 p. – za wybór pary B oraz podanie uzasadnienia odnoszącego się do braku czynnika Rh u matki i do prawdopodobieństwa odziedziczenia przez dziecko czynnika Rh od ojca, który jest homozygotą dominującą lub heterozygotą.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
