Biologia - Matura Maj 2017, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 20.
Niedobór wapnia w organizmie człowieka może wynikać m.in. z długotrwałego zmniejszonego dostarczania tego pierwiastka wraz z pokarmem lub ze złego wchłaniania wapnia w jelicie. Hipokalcemią określa się zbyt niskie stężenie wapnia we krwi, czyli spadek jego zawartości w surowicy poniżej 2,25 mmol/l. Objawami hipokalcemii mogą być tężyczka, czyli nadmierna pobudliwość mięśni do skurczu, niewydolność serca, zaburzenia rytmu serca. Zmniejszone spożycie wapnia stosunkowo rzadko prowadzi do objawów hipokalcemii, gdyż organizm ma jego zapasy zdeponowane w kościach. Z kolei odpowiednie przyjmowanie tego pierwiastka z pokarmem nie zabezpiecza organizmu przed hipokalcemią, ponieważ stężenie wapnia we krwi jest regulowane hormonalnie.
| a) | Wybierz i zaznacz nazwę hormonu, którego niedobór w organizmie może być przyczyną hipokalcemii. |
- kortyzol
- kalcytonina
- parathormon
- trijodotyronina
| b) | Wyjaśnij, uwzględniając procesy związane z utrzymaniem homeostazy, dlaczego długotrwałe zmniejszone dostarczanie wapnia z pokarmem przez osobę dorosłą może prowadzić do osłabienia jej kości. |
Rozwiązanie
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne wskazanie hormonu, którego niedobór może być przyczyną hipokalcemii.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
C.
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne wyjaśnienie, uwzględniające uwalnianie wapnia z kości w przypadku jego
niedoboru we krwi spowodowanego brakiem w pożywieniu, co powoduje osłabienie
kości.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
- Przy małej podaży wapnia, organizm uruchamia jego zapasy znajdujące się w kościach, aby utrzymać stały poziom wapnia we krwi, co powoduje, że odwapnione kości tracą swoje właściwości mechaniczne.
- We krwi człowieka ilość wapnia powinna być utrzymana na stałym poziomie, dlatego kiedy pierwiastek ten nie jest dostarczany z pokarmem w odpowiedniej ilości i spada jego stężenie we krwi, pobudzane jest wydzielanie hormonu / parathormonu, który powoduje uwalnianie tego pierwiastka z kości do krwi, prowadząc do ich osłabienia.
