Biologia - Matura Maj 2019, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 8.
W klatce piersiowej człowieka występuje 12 par żeber. Żebra łączą się z kręgami kręgosłupa
za pomocą stawów, natomiast w przedniej części większość żeber jest połączona z mostkiem
za pomocą tkanki chrzęstnej.
Praca klatki piersiowej, powodująca wentylację płuc, jest czynnością w zasadzie niezależną
od woli, wykonywaną automatycznie. Ruchami oddechowymi kieruje układ nerwowy poprzez
ośrodek oddechowy, znajdujący się w rdzeniu przedłużonym. Zostaje on pobudzony,
gdy we krwi wzrasta stężenie CO2.
Na rysunku przedstawiono budowę klatki piersiowej człowieka.
| a) | Na podstawie rysunku i przedstawionych informacji uzupełnij zdania dotyczące budowy klatki piersiowej człowieka – wpisz w wyznaczone miejsca cyfry określające liczbę par poszczególnych rodzajów żeber. |
Z mostkiem za pomocą tkanki chrzęstnej połączonych jest bezpośrednio par żeber, zwanych żebrami właściwymi. Kolejne pary łączą się chrząstkami z ostatnimi żebrami właściwymi, a ostatnie pary to tzw. żebra wolne, które kończą się swobodnie w powłokach ciała.
| b) | Wykaż związek między połączeniem żeber z mostkiem i ze sobą za pomocą tkanki chrzęstnej a ruchami oddechowymi klatki piersiowej człowieka. |
Rozwiązanie
Schemat punktowania
1 p. – za wpisanie właściwej liczby par żeber we wszystkich trzech miejscach.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
Z mostkiem za pomocą tkanki chrzęstnej połączonych jest 7 par żeber, zwanych żebrami
właściwymi. Kolejne 3 pary łączą się chrząstkami z ostatnimi żebrami właściwymi,
a ostatnie 2 pary to tzw. żebra wolne, które kończą się swobodnie w powłokach ciała.
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne wykazanie związku, odnoszącego się do elastyczności / półelastyczności
połączeń żeber z mostkiem, umożliwiających zmiany objętości klatki piersiowej
podczas wdechu i wydechu.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
- Połączenie żeber z mostkiem za pomocą tkanki chrzęstnej nadaje klatce piersiowej elastyczność, która zapewnia zmianę objętości klatki piersiowej podczas wdechu i wydechu.
- Dzięki elastycznym połączeniom żeber z mostkiem za pomocą chrząstek możliwe są ruchy żeber związane z pracą klatki piersiowej – jej unoszeniem się i opadaniem podczas wdechów i wydechów.
