Biologia - Matura Maj 2020, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 18.
Zawartość jodu w pokarmach roślinnych zależy od ilości tego pierwiastka w ziemi uprawnej. Na terenach ubogich w jod jego ilość w przeliczeniu na suchą masę roślinną wynosi 10 μg/kg, podczas gdy na glebach zasobnych w jod – 1 mg/kg.
Produktami spożywczymi o dużej zawartości jodu są np. ryby morskie, owoce morza, glony morskie i rośliny rosnące na glebach o dużej zawartości jodu. Tereny oddalone od wybrzeży, np. górzyste tereny Szwajcarii, są bardzo ubogie w jod. U mieszkańców tych okolic obserwowano masowe występowanie tzw. wola. Od 1922 roku, kiedy rząd szwajcarski postanowił do soli produkowanej w swoim kraju dodawać jod, liczba osób, u których występowało wole, znacznie się obniżyła.
Wyjaśnij, dlaczego po wprowadzeniu soli jodowanej w Szwajcarii znacznie zmniejszyła się liczba ludzi, u których występowało wole. W odpowiedzi uwzględnij rolę jodu w organizmie człowieka.
Rozwiązanie
Zasady oceniania
1 p. – za poprawne wyjaśnienie, uwzględniające zwiększenie w pożywieniu ilości jodu
niezbędnego do syntezy hormonów tarczycy, których niedobór wywołuje wole.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań albo za brak odpowiedzi.
Przykładowa odpowiedź:
Wprowadzenie soli jodowanej uzupełniło w diecie opisanych ludzi niedobory jodu,
niezbędnego do produkcji hormonów tarczycy, których niedobór wywołuje wole.
