Na schemacie przedstawiono ciśnienie parcjalne gazów oddechowych w powietrzu
atmosferycznym i pęcherzykowym oraz we krwi żylnej i tętniczej w naczyniach włosowatych
płuc człowieka.
Na podstawie: D. McLaughlin, J. Stamford, D. White, Fizjologia człowieka, Krótkie wykłady, Warszawa 2008, s. 151.
a)
Na podstawie analizy schematu narysuj i uzupełnij tabelę, w której przedstawisz ciśnienie parcjalne tlenu i dwutlenku węgla w powietrzu atmosferycznym i pęcherzykowym oraz w naczyniach doprowadzających krew do płuc i odprowadzających krew z płuc.
b)
Oceń prawdziwość podanych stwierdzeń dotyczących dyfuzji gazów w pęcherzykach płucnych. Wpisz znak X w odpowiednie komórki tabeli.
Lp.
Informacja
Prawda
Fałsz
1.
Dyfuzja tlenu i dwutlenku węgla między powietrzem pęcherzykowym a krwią odbywa się zgodnie z gradientem ciśnień parcjalnych tych gazów.
2.
Cząsteczki tlenu dyfundują z pęcherzyków płucnych do krwi, ponieważ w powietrzu pęcherzykowym ciśnienie parcjalne tlenu jest większe niż we krwi dopływającej do płuc.
3.
Cząsteczki dwutlenku węgla dyfundują z krwi do pęcherzyków płucnych, ponieważ w powietrzu pęcherzykowym ciśnienie parcjalne tego gazu jest większe niż w powietrzu atmosferycznym.
c)
Określ dwa warunki niezbędne do zapewnienia sprawnej dyfuzji tlenu z pęcherzyków płucnych do krwi.
d)
Podaj nazwę naczyń krwionośnych, które doprowadzają krew z płuc do serca i określ, jaka krew w nich płynie – natlenowana czy odtlenowana.
Rozwiązanie
a)
(0-1)
Gaz
Ciśnienie parcjalne (mmHg)
powietrze atmosferyczne
powietrze pęcherzykowe
krew żylna krew tętnicza
krew tętnicza krew żylna
tlen
160
102
40
95
dwutlenek węgla
0,3
40
46
40
Uwagi od BiologHelp: Zmodyfikowano oryginalną odpowiedź przedstawioną w kluczu od CKE ze względu na błąd w tabeli - w krążeniu płucnym (zgodnie też ze schematem do zadania) w krwi tętniczej (dopływającej do płuc dzięki pompowaniu jej przez prawą komorę serca) ciśnienie parcjalne tlenu jest niższe, a ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla wyższe niż w krwi żylnej powracającej z płuc.
b)
(0-1)
1. P; 2. P; 3. F
c)
(0-1)
Duży gradient (różnica) ciśnienia parcjalnego tlenu między powietrzem pęcherzykowym a krwią przepływającą w tętnicy płucnej.
Krótka droga dyfuzji (bardzo mała odległość) między ścianą pęcherzyka płucnego i ścianą naczynia włosowatego.
Cienkie ściany pęcherzyków płucnych (cienki nabłonek jednowarstwowy – płaski).
Jednowarstwowy nabłonek naczyń włosowatych.
d)
(0-1)
Krew natlenowana wraca z płuc do serca żyłami płucnymi.
Wskazówki
a)
Po przeanalizowaniu rysunku oraz legendy zaprojektuj tabelę oraz wpisz nagłówki kolumn
i wierszy tabeli. W opisie wierszy uwzględnij oba gazy – tlen i dwutlenek węgla.
W nagłówkach kolumn zapisz ciśnienie parcjalne obu gazów w powietrzu atmosferycznym
i pęcherzykowym oraz we krwi żylnej i tętniczej, pamiętając o wpisaniu prawidłowych
jednostek (zwróć uwagę na legendę do rysunku). Następnie uzupełnij tabelę, wybierając
odpowiednie dane z rysunku.
b)
Na schemacie porównaj wartości ciśnienia parcjalnego tlenu w powietrzu pęcherzykowym
i we krwi płynącej w tętnicy płucnej. Porównaj też wartości ciśnienia parcjalnego dwutlenku
węgla w powietrzu pęcherzykowym i w żyle płucnej. Zwróć uwagę na gradient (różnicę)
ciśnienia tych gazów w powietrzu pęcherzykowym i we krwi. Przypomnij sobie, na czym
polega dyfuzja gazów oraz określ kierunek dyfuzji tlenu i dwutlenku węgla.
c)
W odpowiedzi należy wykazać związek między budową a funkcją pęcherzyków płucnych
z uwzględnieniem cech budowy pęcherzyków ułatwiających dyfuzję tlenu. Należy też
zwrócić uwagę na ciśnienie parcjalne tlenu w powietrzu pęcherzykowym i we krwi płynącej
w tętnicy płucnej.
d)
Przypomnij sobie kierunek krążenia krwi w obiegu płucnym. Na rysunku odczytaj nazwę
naczynia, którym krew wypływa z płuc oraz porównaj ciśnienie parcjalne tlenu i dwutlenku
węgla we krwi płynącej w tym naczyniu.
Zgłaszanie uwagi / błędu
Aktywuj BiologHelp+ i uzyskaj pełny dostęp do dodatkowych funkcji serwisu
