1. Strona główna
  2. Zadania maturalne z biologii
  3. Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)

Biologia - Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 65.

Kategoria: Układ oddechowy Typ: Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Na schemacie przedstawiono ciśnienie parcjalne gazów oddechowych w powietrzu atmosferycznym i pęcherzykowym oraz we krwi żylnej i tętniczej w naczyniach włosowatych płuc człowieka.

Na podstawie: D. McLaughlin, J. Stamford, D. White, Fizjologia człowieka, Krótkie wykłady, Warszawa 2008, s. 151.
a)Na podstawie analizy schematu narysuj i uzupełnij tabelę, w której przedstawisz ciśnienie parcjalne tlenu i dwutlenku węgla w powietrzu atmosferycznym i pęcherzykowym oraz w naczyniach doprowadzających krew do płuc i odprowadzających krew z płuc.

 

 

 

 

b)Oceń prawdziwość podanych stwierdzeń dotyczących dyfuzji gazów w pęcherzykach płucnych. Wpisz znak X w odpowiednie komórki tabeli.
Lp. Informacja Prawda Fałsz
1. Dyfuzja tlenu i dwutlenku węgla między powietrzem pęcherzykowym a krwią odbywa się zgodnie z gradientem ciśnień parcjalnych tych gazów.
2. Cząsteczki tlenu dyfundują z pęcherzyków płucnych do krwi, ponieważ w powietrzu pęcherzykowym ciśnienie parcjalne tlenu jest większe niż we krwi dopływającej do płuc.
3. Cząsteczki dwutlenku węgla dyfundują z krwi do pęcherzyków płucnych, ponieważ w powietrzu pęcherzykowym ciśnienie parcjalne tego gazu jest większe niż w powietrzu atmosferycznym.
c)Określ dwa warunki niezbędne do zapewnienia sprawnej dyfuzji tlenu z pęcherzyków płucnych do krwi.
d)Podaj nazwę naczyń krwionośnych, które doprowadzają krew z płuc do serca i określ, jaka krew w nich płynie – natlenowana czy odtlenowana.

Rozwiązanie

a)
(0-1)
Gaz Ciśnienie parcjalne (mmHg)
powietrze atmosferyczne powietrze pęcherzykowe krew żylna krew tętnicza
tlen 160 102 40 95
dwutlenek węgla 0,3 40 46 40

Uwagi od BiologHelp:
Należy pamiętać, że określenie "krew tętnicza" dotyczy krwi utlenowanej, zaś "krew żylna" krwi odtlenowanej. W krążeniu płucnym krew żylna pompowana jest tętnicą płucną do płuc, gdzie ulega utlenowaniu i jako krew tętnicza wraca do serca żyłami płucnymi.

b)
(0-1)

1. P; 2. P; 3. F

c)
(0-1)
  • Duży gradient (różnica) ciśnienia parcjalnego tlenu między powietrzem pęcherzykowym a krwią przepływającą w tętnicy płucnej.
  • Krótka droga dyfuzji (bardzo mała odległość) między ścianą pęcherzyka płucnego i ścianą naczynia włosowatego.
  • Cienkie ściany pęcherzyków płucnych (cienki nabłonek jednowarstwowy – płaski).
  • Jednowarstwowy nabłonek naczyń włosowatych.

d)
(0-1)

Krew natlenowana wraca z płuc do serca żyłami płucnymi.

Wskazówki

a)
Po przeanalizowaniu rysunku oraz legendy zaprojektuj tabelę oraz wpisz nagłówki kolumn i wierszy tabeli. W opisie wierszy uwzględnij oba gazy – tlen i dwutlenek węgla. W nagłówkach kolumn zapisz ciśnienie parcjalne obu gazów w powietrzu atmosferycznym i pęcherzykowym oraz we krwi żylnej i tętniczej, pamiętając o wpisaniu prawidłowych jednostek (zwróć uwagę na legendę do rysunku). Następnie uzupełnij tabelę, wybierając odpowiednie dane z rysunku.

b)
Na schemacie porównaj wartości ciśnienia parcjalnego tlenu w powietrzu pęcherzykowym i we krwi płynącej w tętnicy płucnej. Porównaj też wartości ciśnienia parcjalnego dwutlenku węgla w powietrzu pęcherzykowym i w żyle płucnej. Zwróć uwagę na gradient (różnicę) ciśnienia tych gazów w powietrzu pęcherzykowym i we krwi. Przypomnij sobie, na czym polega dyfuzja gazów oraz określ kierunek dyfuzji tlenu i dwutlenku węgla.

c)
W odpowiedzi należy wykazać związek między budową a funkcją pęcherzyków płucnych z uwzględnieniem cech budowy pęcherzyków ułatwiających dyfuzję tlenu. Należy też zwrócić uwagę na ciśnienie parcjalne tlenu w powietrzu pęcherzykowym i we krwi płynącej w tętnicy płucnej.

d)
Przypomnij sobie kierunek krążenia krwi w obiegu płucnym. Na rysunku odczytaj nazwę naczynia, którym krew wypływa z płuc oraz porównaj ciśnienie parcjalne tlenu i dwutlenku węgla we krwi płynącej w tym naczyniu.