1. Strona główna
  2. Zadania maturalne z biologii
  3. Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)

Biologia - Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 66.

Kategoria: Układ hormonalny Typ: Podaj/wymień

Na wykresach przedstawiono wyniki pomiarów stężenia glukozy (wykres A) i insuliny (wykres B) w osoczu krwi zdrowego człowieka rejestrowane w ciągu 9 godzin. Po 2 godzinach od rozpoczęcia pomiarów badana osoba spożyła 50 g glukozy. Ostatni posiłek badana osoba spożyła 12 godzin przed rozpoczęciem badania.

Na podstawie: www.biology-resources.com/.../exercises-03j-co-ordination [dostęp: 09.12.2014].
a)Odczytaj z wykresu i zapisz wartość prawidłowego (mieszczącego się w przyjętej normie) zakresu wahań stężenia glukozy na czczo w osoczu krwi u badanej osoby. Określ, w ciągu ilu godzin po spożyciu glukozy jej stężenie w osoczu wraca do wartości z tego zakresu.
b)Podaj nazwę narządu produkującego insulinę oraz określ, w jaki sposób na zmiany stężenia insuliny w osoczu wpływa spożycie glukozy.
c)Podaj przykład mechanizmu, w jaki insulina obniża stężenie glukozy w osoczu krwi.
d)Podaj, po jakim czasie od chwili spożycia glukozy wykryto maksymalne jej stężenie w osoczu krwi oraz określ, ile razy w tym czasie wzrasta wartość stężenia tego cukru u badanej osoby.

Rozwiązanie

Przykłady poprawnych odpowiedzi

a)
(0-1)
  • Prawidłowy (mieszczący się w przyjętej normie) dla badanej osoby zakres wahań stężenia glukozy na czczo wynosi: 70–80 mg/100 cm 3 osocza krwi.
  • Liczba godzin, po których stężenie glukozy po spożyciu pokarmu wraca u badanej osoby do wartości prawidłowej (zgodnej z przyjęta normą), wynosi: 2.

b)
(0-1)

Nazwa narządu: trzustka.
Bezpośrednio po spożyciu glukozy silnie (wielokrotnie) wzrasta stężenie insuliny w osoczu krwi (we krwi).

c)
(0-1)

Insulina:

  • ułatwia (zwiększa) transport glukozy do komórek,
  • przyspiesza utlenianie glukozy,
  • wzmaga syntezę glikogenu w wątrobie i mięśniach,
  • wzmaga glikolizę (na skutek indukcji kluczowych enzymów glikolitycznych),
  • hamuje glukoneogenezę (poprzez hamowanie syntezy enzymów katalizujących te reakcje).

d)
(0-1)

Maksymalne stężenie glukozy w osoczu krwi wykryto po upływie 0,5 godziny. W tym czasie wartość stężenia cukru wzrasta 1,75 raza (1 i 3⁄4 raza / o 3⁄4 / o 75%).

Wskazówki

a)
Realizując polecenie, odczytaj z wykresu przedział wartości prawidłowego (mieszczącego się w przyjętej normie) dla badanego pacjenta stężenia glukozy w osoczu krwi, czyli stężenia, które utrzymuje się na czczo (na tym samym poziomie), przez dłuższy czas (w tym przypadku przez okres ok. 2 godzin) przed spożyciem tego cukru. Odczytaj także czas (liczbę godzin), po którym stężenie glukozy w osoczu krwi wraca ponownie do wartości z tego zakresu.

b)
Wiedząc, że insulina produkowana jest w trzustce (w komórkach β wysepek Langerhansa trzustki), która jest gruczołem wydzielania wewnętrznego (i zewnętrznego), porównaj na wykresach przebieg obu krzywych. Zauważ, że po spożyciu cukru gwałtownie rośnie jego stężenie w osoczu krwi i towarzyszy temu gwałtowny wzrost stężenia insuliny (która jest wydzielana przez komórki trzustki bezpośrednio do krwi).

c)
W realizacji polecenia posłuż się posiadaną wiedzą dotyczącą roli insuliny w przebiegu procesów zachodzących w organizmie, a prowadzących do utrzymania stałego, prawidłowego (zgodnego z przyjętą normą) stężenia glukozy we krwi.

d)
Analizując wykres, odczytaj maksymalną wartość, jaką stężenie glukozy w osoczu krwi osiąga po spożyciu glukozy (140 mg glukozy / 100 cm 3 osocza) i na osi X odczytaj, ile czasu minęło do chwili, w której ta wartość została osiągnięta (0,5 godziny), licząc od czasu spożycia glukozy – godzina 0. Ponieważ stężenie glukozy w osoczu krwi wynosiło w chwili jej spożywania 80 mg / 100 cm3, a po jej spożyciu, w czasie 0,5 godziny, uzyskało wartość maksymalną 140 mg / 100 cm3, więc wzrosło w tym czasie 1,75 razy (140 : 80 = 1,75).