Biologia - Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 97.

Kategoria: Choroby człowieka Fizjologia roślin Dziedziczenie Typ: Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Albinizm jest chorobą genetyczną, warunkowaną obecnością recesywnego allelu powodującego brak enzymu tyrozynazy, który przekształca prekursor melaniny w barwnik melaninę. Albinizm może występować u ludzi oraz zwierząt. Częstotliwość występowania tej choroby u ludzi wynosi od 1 : 5000 do 1 : 15000, ale w niektórych populacjach może być znacząco wyższa, np. w Tanzanii wynosi średnio 1 : 1400. Pojęcie albinizmu stosuje się także w przypadku roślin, u których zaszła mutacja zaburzająca syntezę chlorofilu.

Na podstawie:http://pl.wikipedia.org/wiki.albinizm [dostęp: 23.01.2015]
a)Wyjaśnij, dlaczego albinizm jest chorobą szczególnie niebezpieczną dla ludzi żyjących w strefie klimatów równikowych.
b)Skrzyżowano albinotyczną samicę myszy z normalnie ubarwionym samcem. Zaznacz, jakie jest prawdopodobieństwo, że potomstwo tej pary będzie albinotyczne.
  1. 0%
  2. 0% lub 50%
  3. 100%
  4. 50% lub 100%
c)Wyjaśnij, dlaczego całkowicie albinotyczne rośliny nie mają szans przeżycia.

Rozwiązanie

a)
(0-1)

Przykłady poprawnych odpowiedzi

  • W strefie klimatów równikowych występuje silne nasłonecznienie. Skóra albinosów pozbawiona melaniny ulega poparzeniom słonecznym.
  • Brak melaniny powoduje, że nadmiar promieni UV występujący w strefie klimatów równikowych dociera do komórek warstwy podstawnej naskórka, gdzie może wywoływać mutacje, a w konsekwencji nowotwór skóry.

b)
(0-1)
B

c)
(0-1)

Przykład poprawnej odpowiedzi
Chlorofil absorbuje energię świetlną niezbędną do przeprowadzenia fazy jasnej fotosyntezy. Brak chlorofilu uniemożliwia przebieg tego procesu, a co za tym idzie – odżywianie się roślin, które jest jedną z podstawowych czynności życiowych.

Wskazówki

a)
Skorzystaj z tekstu, aby przypomnieć sobie na czym polega albinizm. Zastanów się, jaki jest fenotyp ludzi, u których występuje niedobór melaniny. Następnie określ, na czym polega funkcja ochronna melaniny. Przypomnij sobie, jakie warunki panują w strefie klimatów równikowych i podaj, jakie skutki dla zdrowia albinosów tam żyjących może spowodować brak melaniny.

b)
Zwróć uwagę, że albinizm warunkuje allel recesywny. Wobec tego albinotyczne mogą być jedynie homozygoty recesywne. Normalnie ubarwione osobniki mogą być homozygotami dominującymi lub heterozygotami. Aby prawidłowo określić prawdopodobieństwo, możesz dla ułatwienia wykonać szachownicę Punnetta i rozważyć oba przypadki.

c)
Z tekstu odczytaj, kiedy można mówić o albinizmie u roślin. Przypomnij sobie, co to jest chlorofil, i jaką rolę odgrywa w przebiegu fazy jasnej fotosyntezy. Określ, czy bez chlorofilu roślina może przeprowadzać proces fotosyntezy. Zastanów się, jakie jest znaczenie tego procesu dla roślin.