Biologia - Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 21.

Kategoria: Genetyka - pozostałe Typ: Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Bliźnięta mogą być albo jednojajowe (monozygotyczne), albo dwujajowe (dizygotyczne).

21.1. (0–1)

Wybierz i zaznacz w tabeli odpowiedź A lub B, która jest poprawnym dokończeniem poniższego zdania, oraz jej uzasadnienie spośród odpowiedzi 1.–3.

Klonami można nazwać bliźnięta

A. jednojajowe, ponieważ powstały 1. z tej samej komórki jajowej i różnych plemników, mają różne zestawy genów, ale są tej samej płci.
2. z tej samej komórki jajowej i tego samego plemnika, mają identyczny zestaw genów i są tej samej płci.
B. dwujajowe,
3. z różnych komórek jajowych i różnych plemników, mają różne zestawy genów, ale mogą być tej samej płci.

21.2. (0–1)

Wyjaśnij, uwzględniając podłoże genetyczne, dlaczego w razie konieczności wykonania przeszczepu dla danej osoby najlepszym dawcą byłby bliźniak jednojajowy.

Rozwiązanie

21.1. (0–1)

Schemat punktowania
1 p. – za prawidłowy wybór bliźniąt jednojajowych (A) wraz z prawidłowym uzasadnieniem (2).
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.

Rozwiązanie
A. 2

21.2. (0–1)

Schemat punktowania
1 p. – za prawidłowe wyjaśnienie przeszczepu uwzględniające pokrewieństwo genetyczne i zgodność tkankową.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.

Przykładowe rozwiązania
Bliźniak jednojajowy byłby najlepszym dawcą, ponieważ:

  • jest klonem i ma taki sam zestaw genów, a więc powinien mieć najwyższą z możliwych zgodność tkankową.
  • ma identyczną informację genetyczną, a więc i antygeny, co powoduje, że układ immunologiczny biorcy traktuje taki przeszczep, jak swój organizm.