Chemia - Matura Maj 2019, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 36.
W laboratorium pod wyciągiem przeprowadzono reakcję manganianu(VII) potasu z nadmiarem kwasu solnego. Do wykrycia gazowego produktu zastosowano papierek jodoskrobiowy zwilżony wodą. Przebieg doświadczenia zilustrowano na poniższym schemacie.
36.1. (0–1)
Opisz zmiany możliwe do zaobserwowania podczas przebiegu doświadczenia. Uzupełnij poniższą tabelę.
| przed dodaniem HCl (aq) | po zajściu reakcji | |
| Barwa roztworu w probówce | ||
| Barwa papierka jodoskrobiowego | biała |
36.2. (0–1)
Wyjaśnij przyczynę zmiany barwy papierka jodoskrobiowego.
Rozwiązanie
36.1. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne uzupełnienie tabeli.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub niepoprawną albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
| przed dodaniem HCl (aq) | po zajściu reakcji | |
| Barwa roztworu w probówce | fioletowa | bezbarwna |
| Barwa papierka jodoskrobiowego | biała | ciemnoniebieska lub niebieska lub granatowa lub czarna |
Uwaga: Barwa papierka jodoskrobiowego: fioletowa lub ciemnofioletowa, lub fioletowogranatowa, lub inna wskazująca na fioletowy odcień jest błędna.
36.2. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za sformułowanie poprawnego wyjaśnienia uwzględniającego powstawanie jodu
w reakcji chloru z jodkiem potasu.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub niepoprawną albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
Powstający podczas reakcji zachodzącej w probówce po zmieszaniu roztworów chlor wypiera
jod z roztworu jodku potasu. (Skrobia w obecności jodu przyjmuje granatowe zabarwienie.)
lub
W reakcji jodku potasu z chlorem powstał jod (który ze skrobią tworzy związek
o zabarwieniu granatowym).
Uwagi:
- Wyjaśnienie nieuwzględniające nazwy gazu reagującego z jodkiem potasu jest niewystarczające.
- Wyjaśnienie nieuwzględniające powstania jodu w reakcji chloru z jodkiem potasu jest niewystarczające.
