Biologia - Informator CKE matury dwujęzycznej (tłumaczenie BiologHelp), Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 6.
Drzewa akacjowe (Acacia spp.) występują w tropikalnych regionach Nowego Świata. Rośliny te zapewniają mrówkom pożywienie i schronienie w swoich kolcach.
W tabeli przedstawiono wyniki badań dotyczące przeżywalności i wzrostu akacji w różnych okresach sezonu wegetacyjnego, kiedy:
- na drzewach obecne były mrówki,
- z drzew usunięto mrówki.
| Mierzony parametr | Drzewa akacjowe z mrówkami | Drzewa akacjowe bez mrówek |
|---|---|---|
| Wskaźnik 10-miesięcznego przeżycia [%] | 72 | 43 |
| przyrost od 25 maja do 16 czerwca [cm] | 31.0 | 6.2 |
| przyrost od 17 czerwca do 3 sierpnia [cm] | 72.9 | 10.2 |
6.1. (0–1)
Sformułuj wniosek na podstawie wyników przedstawionych wyżej badań.
6.2. (0–1)
Wykaż, że relacja między drzewami akacji a żyjącymi na nich mrówkami jest przykładem mutualizmu. W swojej odpowiedzi odwołaj się do definicji mutualizmu oraz korzyści lub strat dla obu gatunków.
Rozwiązanie
6.1. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – za prawidłowe sformułowanie wniosku, uwzględniającego udział mrówek w zwiększeniu przeżywalności akacji lub ich przyrostu.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań za 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- Obecność mrówek na akacjach zwiększa ich przyrosty.
- Mrówki powodują zwiększenie przeżywalności badanego drzewa.
6.2. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – za prawidłowe wykazanie mutualizmu między akacjami i mrówkami.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań za 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązanie
- Mutualizm to zależność organizmów, w której obie strony odnoszą korzyści. Mrówki otrzymują schronienie, a akacje osiągają większe przyrosty w obecności mrówek, a więc jest to mutualizm.
- Jest to mutualizm, ponieważ obydwie strony odnoszą korzyści – akacje lepiej rosną, a mrówki mają schronienie.
Uwagi od BiologHelp:
Należy rozróżnić pojęcie mutualizmu i symbiozy, które nie są pojęciami tożsamymi i bywają różnie opisywane w różnych źródłach. W oryginalnym tekście zadania użyto określenia "mutualism", nie "symbiosis", co sugeruje podejście autorów (CKE) do pojęcia mutualizmu jako zależności, w której obie strony odnoszą korzyści, jednak nie jest to warunkiem ich przetrwania. W takim ujęciu mutualizm możemy podzielić na obligatoryjny (zależność konieczna do przetrwania organizmów) oraz fakultatywny (zależność nie jest konieczna do przetrwania organizmów). Więcej na ten temat zapisałem we wskazówkach do zadania nr 8 ze zbioru zadań autorskich 2022.
