Olimpiada Wiedzy o Żywieniu 2022-2025 - co nowego?
Dawna Olimpiada Wiedzy o Żywieniu i Żywności zmieniła swoją nazwę na Olimpiadę Wiedzy o Żywieniu. Od czasu pisania pierwszych artykułów o tej olimpiadzie parę rzeczy się zmieniło, stąd postaram się Wam przybliżyć aktualne informacje na temat tej olimpiady.
Dla kogo ta olimpiada?
Olimpiada Wiedzy o Żywności skierowana jest do uczniów polskich szkół ponadpodstawowych i dotychczasowych szkół ponadgimnazjalnych, prowadzonych w szkołach ponadpodstawowych, czyli 4- i 5-letnich techników oraz 4-letnich liceów ogólnokształcących, branżowej szkoły I stopnia i branżowej szkoły II stopnia. Dotyczy ona szeroko pojętych zagadnień związanych z żywieniem człowieka, zarówno w kwestii fizjologii i biochemii jak i towaroznawstwa, technologii przygotowywania potraw czy obsługi konsumenta.
Pomimo iż olimpiada została zakwalifikowana do kategorii olimpiad zawodowych w dziedzinie gastronomia i kelnerstwo z powodzeniem mogą startować w niej również uczniowie liceów ogólnokształcących zyskując dodatkowe profity przy rekrutacji na studia (np. przyjęcie z maksymalną liczbą punktów na wybrane kierunki uczelni medycznych - więcej szczegółów w dalszej części artykułu).
Cechą charakterystyczną tej olimpiady jest zmieniana co roku tematyka wiodąca, z której przygotowywana jest część pytań na jej poszczególnych etapach. Co roku komitet główny olimpiady przygotowuje książkowe opracowanie dla tematyki wiodącej, które stanowi jedną z podstawowych pozycji pozwalających przygotować się do startu w zawodach. Wyjątkowo w edycji 2022/2023 opracowanie takie nie zostało przygotowane, ze względu na późne ogłoszenie organizatora olimpiady przez MEN. Dla edycji 2022-2025 przewidziana została następująca tematyka wiodąca:
- 2022/2023: "Ryby i owoce morza – przetwórstwo i zastosowanie w żywieniu. "
- 2023/2024: "Mięso i przetwory mięsne – technologia i zastosowanie w żywieniu."
- 2024/2025: "Żywność wspierająca odporność."
Etapy olimpiady
Sama olimpiada składa się z 3 etapów: szkolnego, okręgowego i centralnego.
Etap szkolny - test pisemny przygotowywany przez szkoły, a więc jego forma zależna jest od nauczycieli. Do etapu okręgowego kwalifikuje się maksymalnie 2 najlepszych uczniów danej szkoły, przy czym powinni oni uzyskać powyżej 80% punktów z testu.
Etap okręgowy - organizowany przez komisje okręgowe, polega na rozwiązaniu testu oraz wykonaniu zadania praktycznego w formie projektu z zakresu planowania, organizacji i oceny żywienia. Na test składają się zadania z tematyki wiodącej i zadania z zakresu gastronomii, kelnerstwa, żywności i żywienia. Do etapu centralnego kwalifikują się osoby, które uzyskały wynik powyżej 80%, jednak komitet główny może zmniejszyć ten próg. W przypadku uzyskania tego samego wyniku przez dwóch uczestników o pierwszeństwie decyduje liczba punktów uzyskanych za zadanie przyporządkowania. Co ciekawe szkoła, która jest gospodarzem eliminacji centralnych, może wystawić jednego swojego reprezentanta do tych zawodów bez uprzedniej kwalifikacji.
Etap centralny - składa się z 3 części: części pisemnej wyłaniającej finalistów olimpiady, części praktycznej wyłaniającej laureatów olimpiady oraz części ustnej wyłaniającej zwycięzcę olimpiady.
Część pisemna - obejmuje rozwiązanie testu o podobnym charakterze co na etapie okręgowym. Uzyskanie co najmniej 40% punktów z tej części pozwala na uzyskanie tytułu finalisty olimpiady.
Część praktyczna - obejmuje wykonanie zadania polegającego na:
- ocenie jakości żywności, sporządzaniu i ekspedycji dań (zup, potraw zimnych, gorących, deserów i napojów),
- serwowaniu dań i napojów,
- organizowaniu i wykonywaniu usług gastronomicznych.
Tytuł laureata uzyskuje 15 uczestników z najwyższym sumarycznym wynikiem za część pisemną i praktyczną.
Część ustna (quiz) - bierze w niej udział 6 uczestników z najwyższym sumarycznym wynikiem z części pisemnej i praktycznej. Ta część przeprowadzona jest przed publicznością złożoną z nauczycieli i uczniów biorących udział w olimpiadzie. Pytania są różnego typu np. zgadywanie hasła po opisie, skojarzenie obrazu z terminem, modyfikacja jadłospisu pod pewnym kątem. Zwycięzcą olimpiady zostaje zawodnik, który uzyskał największą łączną liczbę punktów w części pisemnej, praktycznej i ustnej.
Harmonogram
Literatura
Z książek pomocnych (a wręcz niezbędnych) w przygotowaniach do tej olimpiady polecam następujące pozycje:
Gawęcki J. (red.): Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2010.
Gawęcki J., Mossor-Pietraszewska T. (red.): Kompendium wiedzy o żywności, żywieniu i zdrowiu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
Gawęcki J., Czarnocińska J., Korczak J., Kulczak M.: Zbiór zadań i pytań z Olimpiady Wiedzy o Żywieniu z lat 2009-2014, Format AB, Warszawa, 2008.
Książka z tematyką wiodącą, wydawana co roku przez organizatorów i zwykle przesyłana do szkoły.
Do tego oczywiście polecam również w miarę możliwości zapoznanie się z innymi pozycjami polecanymi na stronie olimpiady. Powyżej podałem tytuły, z których sam korzystałem podczas przygotowań do każdego z etapów olimpiady. Polecam także zaopatrzyć się w jedną z książek na temat technik gastronomii i towaroznawstwa, gdyż jest to również wiedza pojawiająca się na testach. Ponad to warto przerobić wszelkie testy z poprzednich lat, m.in. dostępne w przytoczonym wyżej zbiorze. Pomoże to zapoznać się z rodzajami pytań, wymaganym zakresem materiału, a także ułatwi rozwiązywanie kolejnych testów, ponieważ treść zadań dosyć często się powtarza.
Przykładowe uprawnienia rekrutacyjne dla finalistów i laureatów Olimpiady Wiedzy o Żywieniu
Na poniższych kierunkach laureaci i finaliści olimpiady mogą liczyć na dostanie się z pominięciem listy rekrutacyjnej:
- Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach
fizjoterapia, sport. - Gdański Uniwersytet Medyczny w Gdańsku
dietetyka, elektroradiologia, techniki dentystyczne, zdrowie środowiskowe, fizjoterapia. - Politechnika Gdańska
biotechnologia, chemia - Politechnika Łódzka
manager żywności i żywienia, technologia żywności i żywienie człowieka. - Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny
fizjoterapia, pielęgniarstwo, wychowanie fizyczne, turystyka i rekreacja. - Politechnika Rzeszowska
biotechnologia, zarządzanie w sporcie - Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie (tylko laureaci)
dietetyka, bezpieczeństwo żywności, gastronomia i hotelarstwo, technologia żywności i żywienie człowieka, towaroznawstwo w biogospodarce, żywienie człowieka i ocena żywności. - Uniwersytet Jagielloński w Krakowie (tylko laureaci, finaliści 100% pkt z biologii)
biochemia, biofizyka molekularna i komórkowa, bioinformatyka, biotechnologia, biologia, neurobiologia, chemia, chemia medyczna, chemia zrównoważonego rozwoju, filozofia, kognitywistyka, pedagogika, pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna, pedagoga specjalna, psychologia, religioznawstwo, biofizyka, geografia i gospodarka przestrzenna, geologia, etnologia i antropologia kulturowa, muzykologia, administracja, dziennikarstwo i komunikacja społeczna, ekonomia, filmoznawstwo i wiedza o nowych mediach, finanse/bankowość/ubezpieczenia, psychologia, zarzadzanie – firmą/personelem/międzynarodowe, zarządzanie informacją, zarządzanie kultura i mediami, zarządzanie polityką społeczną, zarządzanie publiczne, analityka medyczna, farmacja, dietetyka, lekarski, lekarsko-dentystyczny, elektroradiologia, fizjoterapia, pielęgniarstwo, położnictwo, ratownictwo medyczne, zarządzanie w ochronie zdrowia, zdrowie publiczne, studia matematyczno-przyrodnicze - Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie (tylko laureaci)
towaroznawstwo, zarządzanie i inżynieria produkcji. - Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (tylko laureaci, finaliści 100% pkt z biologii)
biologia, inżynieria środowiska, kierunek lekarski. - Uniwersytet Łódzki
wszystkie kierunki NG – Nauk Geograficznych; Filia UŁ-turystyka i rekreacja. - Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
bezpieczeństwo i certyfikacja żywności, biotechnologia, dietetyka, gastronomia i sztuka kulinarna, technologia żywności i żywienie człowieka. - Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
dietetyka, ekonomia, finanse i rachunkowość, jakość i bezpieczeństwo żywności, technologia żywności i żywienie człowieka. - Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
bezpieczeństwo żywności, technologia i organizacja gastronomii, technologia żywności i żywienie człowieka, zarządzanie jakością i analiza żywności, żywienie człowieka i dietetyka. - Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
dietetyka, gastronomia i hotelarstwo, inżynieria ekologiczna, menadżer produkcji i dystrybucji żywności, rolnictwo, turystyka i rekreacja. - Uniwersytet Rolniczy w Krakowie (tylko laureaci)
technologia żywności i żywienie człowieka, dietetyka browarnictwo i słodownictwo, technologia roślin leczniczych i prozdrowotnych, weterynaria. - Uniwersytet Rzeszowski w Rzeszowie
Laureaci: zdrowie publiczne, dietetyka, technologia żywności i żywienie człowieka.
Finaliści: technologia żywności i żywienie człowieka. - Uniwersytet Szczeciński
biologia, biotechnologia, genetyka i biologia eksperymentalna, mikrobiologia, ochrona i inżynieria środowiska przyrodniczego, turystyka i rekreacja, wychowanie fizyczne, zdrowie publiczne. - Uniwersytet Śląski
Laureaci: Administracja, Biologia, Biotechnologia, Indywidualne studia międzyobszarowe, Nauki o rodzinie, Ochrona środowiska, Prawo, Przedsiębiorczość, Teologia
Finaliści: Administracja, Biologia, Biotechnologia, Nauki o rodzinie, Ochrona środowiska, Prawo, Przedsiębiorczość, Teologia - Bydgoska im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich
analityka chemiczna i spożywcza, biotechnologia, inżynieria farmaceutyczna, rolnictwo, technologia żywności i żywienie człowieka, technologia chemiczna, zielarstwo i fitoterapia, zootechnik. - Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
bioinżynieria produkcji żywności, dietetyka, gastronomia – sztuka kulinarna, technologia żywności i żywienie człowieka, inżynieria przetwórstwa żywności, towaroznawstwo. - Uniwersytet Wrocławski
Laureaci: biologia człowieka, genetyka i biologia eksperymentalna, mikrobiologia, zarządzanie środowiskiem przyrodniczym
Finaliści: biologia, genetyka i biologia eksperymentalna, mikrobiologia, zarządzanie środowiskiem przyrodniczym. - Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie
biotechnologia, mikrobiologia, technologia żywności i żywienie człowieka, uprawa winorośli i winiarstwo oraz zootechnika.
Dodatkowe gratyfikacje podczas rekrutacji:
- Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Laureaci i finaliści eliminacji centralnych otrzymują maksymalną liczbę punktów z biologii przewidzianą w postępowaniu kwalifikacyjnym zgodnie z obowiązującą uchwałą Senatu. - Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
Laureaci i finaliści eliminacji centralnych uzyskują 100% punktów z biologii na poniższe kierunki: Kierunki: Techniki Dentystyczne i Higiena Stomatologiczna, Farmacja, Analityka, Medyczna, Kosmetologia, Biostatystyka, Dietetyka, Elektroradiologia, Fizjoterapia, Logopedia z Fonoaudiologią, Pielęgniarstwo, Położnictwo, Ratownictwo Medyczne, Zdrowie Publiczne i Epidemiologia. - Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Laureaci i finaliści eliminacji centralnych uzyskują 100% punktów z biologii lub z chemii Kierunek: dietetyka, kosmetologia.
Uwagi końcowe
Ze swojej strony gorąco polecam udział w tej olimpiadzie. Jest ona moim zdaniem dopracowana ze strony organizacyjnej, umożliwia rozwinięcie wiedzy w całkiem interesującym, a zarazem praktycznym temacie. Dla mnie udział w niej był niezapomnianą przygodą :)
Po więcej szczegółów i aktualności, w tym pełny spis literatury odsyłam na stronę olimpiady: https://owoz.pl/.
- Zaloguj się albo zarejestruj aby dodać komentarz
