Chemia - Test diagnostyczny (matura próbna) Grudzień 2024, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 6.
Dwa pierwiastki umownie oznaczone symbolami E i X tworzą jony proste o wzorach E2+
i X2–. Oba te jony mają konfigurację neonu.
Na poniższym modelu przedstawiono budowę kryształu substancji o wzorze ogólnym EX.
6.1. (0–2)
Napisz wzór związku, którego model przedstawiono powyżej. Użyj symboli chemicznych pierwiastków.
Wzór związku:
Wyjaśnij, dlaczego jon E2+ ma mniejszy promień niż jon X2–. W wyjaśnieniu odwołaj się do budowy tych jonów.
Wyjaśnienie:
6.2. (0–1)
Rozstrzygnij, czy krystaliczna substancja EX jest przewodnikiem czy izolatorem prądu elektrycznego. Odpowiedź uzasadnij.
Rozstrzygnięcie:
Uzasadnienie:
Rozwiązanie
6.1. (0–2)
Zasady oceniania
2 pkt – poprawne napisanie wzoru związku oraz napisanie poprawnego wyjaśnienia.
1 pkt – poprawne napisanie wzoru związku oraz niepoprawne wyjaśnienie albo brak wyjaśnienia
ALBO
1 pkt – błędne napisanie wzoru związku albo brak wzoru oraz napisanie poprawnego wyjaśnienia.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższych kryteriów albo brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
Wzór związku: MgO
Przykładowe wyjaśnienie:
Przy tej samej liczbie elektronów anion X2– (anion tlenkowy) ma mniej protonów w jądrze atomowym niż jon E2+, przez co chmura elektronowa jest słabiej przyciągana.
6.2. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt –poprawne rozstrzygnięcie i napisanie poprawnego uzasadnienia.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
Rozstrzygnięcie: Jest izolatorem (prądu elektrycznego).
Przykładowe uzasadnienia:
- Nośniki ładunków (jony) są uwięzione w węzłach sieci krystalicznej.
- Kationy magnezu i aniony tlenkowe nie mogą się swobodnie przemieszczać.
- Cząstki obdarzone ładunkiem elektrycznym nie mogą się swobodnie poruszać.
