"Nowa" matura z biologii 2018 - proponowane odpowiedzi
Po raz kolejny przygotowałem moje własne propozycje odpowiedzi na tegoroczne zadania maturalne z biologii. Mam nadzieję, że będą uznawane również przez klucz oficjalny i znajdziecie w tutaj także swoje własne odpowiedzi ;)
Zadanie 1.1 (0-1)
Po kilkunastu minutach poziom cieczy w rurce: podniesie się.
Nazwa procesu: osmoza
Zadanie 1.2 (0-1)
A3
Zadanie 2.1 (0-2)
- kropel tłuszczu zawierających estry cholesterolu - komórki kory nadnerczy wydzielają hormony steroidowe, do których syntezy wykorzystywane są estry cholesterolu obecne w licznych kroplach tłuszczu obecnych w tych komórkach.
- mitochondriów - do syntezy wydzielanych hormonów potrzebna jest zwiększona ilość energii, która pozyskiwana jest w procesie tlenowego oddychania komórkowego zachodzącego w mitochondriach / zwiększona liczba mitochondriów pozwala na większą produkcję ATP w przebiegu oddychania tlenowego (które w nich zachodzi) i tym samym zapewnia pokrycie zwiększonego zapotrzebowania energetycznego (na ATP) dla syntezy wydzielanych hormonów
Zadanie 2.2 (0-1)
B. kortyzol
C. aldosteron
Zadanie 3.1 (0-1)
Prokolagen przyjmuje strukturę IV-rzędową, ponieważ składa się z 3 odrębnych łańcuchów α połączonych ze sobą mostkami dwusiarczkowymi.
Zadanie 3.2 (0-1)
Ściany naczyń krwionośnych (oprócz naczyń włosowatych) w swojej budowie zawierają warstwę tkanki łącznej (przydanki, błony zewnętrznej) bogatej we włókna kolagenowe zapewniające im wytrzymałość mechaniczną. Witamina C bierze udział w syntezie kolagenu (etapie hydroksylacji aminokwasów podczas syntezy kolagenu), stąd jej niedobór ogranicza syntezę wytrzymałych włókien kolagenowych, co osłabia ściany naczyń narażając je na łatwiejsze pękanie.
Zadanie 4.1 (0-1)
Synteza ATP z udziałem syntazy ATP podczas fosforylacji oksydacyjnej uzależniona jest od przepływu protonów przez syntazę ATP. Przepływ ten warunkowany jest z kolei obecnością gradientu protonowego w poprzek wewnętrznej błony mitochondiralnej. Obecność aktywnego białka rozprzęgającego, które transportuje protony z przestrzeni międzybłonowej do matrix mitochondrium powoduje zużycie części gradientu protonowego na produkcję ciepła, przez co mniej protonów przepływa przez syntazę prowadząc do syntezy ATP.
lub
Synteza ATP uzależniona jest od przepływu protonów przez syntazę ATP dzięki obecności gradientu protonowego. Obecność aktywnego białka rozprzęgającego prowadzi do swobodnego przepływu protonów w poprzek wewnętrznej błony mitochondrialnej, co powoduje zużycie części gradientu protonowego na produkcję ciepła i zmniejszenie produkcji ATP.
Model odpowiedzi: zużywanie gradientu protonowego na produkcję ciepła przez aktywne białko rozprzęgające => mniejszy przepływ protonów przez ATP-azę napędzaną gradientem protonowym => mniejsza synteza ATP
Zadanie 4.2 (0-1)
Brunatna tkanka tłuszczowa odpowiada za produkcję ciepła pomagając w utrzymaniu stałej temperatury ciała. Liczne mitochondria odpowiedzialne są za pozyskiwanie niezbędnej do produkcji ciepła energii, w procesie (tlenowego) oddychania komórkowego. Silne unaczynienie pozwala natomiast na dostarczenie odpowiedniej ilości składników energetycznych i tlenu do procesu oddychania komórkowego oraz pozwala na odprowadzenie powstającego ciepła do organizmu.
Model odpowiedzi: funkcja - produkcja ciepłą => potrzebna energia => energia uzyskiwania w mitochondriach => do uzyskania energii potrzebne substraty dostarczone naczyniami / do odprowadzenia ciepła z tkanki potrzebny zwiększony przepływ krwi
Zadanie 4.3 (0-1)
Nowo narodzone ssaki mają wyższy stosunek powierzchni ciała do objętości (mają większą powierzchnię ciała w stosunku do objętości), co wiąże się z większymi stratami ciepła (na jednostkę objętości), stąd aby utrzymać stałą temperaturę ciała potrzebna jest większa produkcja ciepła, równoważąca jego straty.
Model odpowiedzi: większa powierzchnia w stosunku do objętości => większe straty ciepła => potrzebna większa produkcja ciepła aby wyrównać straty i utrzymać stałą temperaturę
Zadanie 4.4 (0-1)
Skupnia cuchnąca zapylana jest przez zmiennocieplne muchówki. W okresie jej kwitnienia temperatura otoczenia jest niska i niekorzystna dla tych owadów, stąd produkcja ciepła przez roślinę stwarza dla nich korzystniejsze warunki, wabiąc je, co zwiększa prawdopodobieństwo zapylenia i wydania nasion.
Zadanie 4.5 (0-1)
A. Mięśnie szkieletowe
Zadanie 5.1 (0-1)
Wniosek: Mikoryzacja zwiększa ilość pobierania żelaza, cynku i manganu przez wilca wodnego.
Zadanie 5.2 (0-1)
Grzyby są heterotrofami zaś dzięki mikoryzie zyskują łatwiejszy dostęp do substancji odżywczych, dostarczanych w tym wypadku przez roślinę.
Zadanie 6.1 (0-1)
| Elementy uczestniczące w transporcie cukrów w roślinie | Kolejność |
|---|---|
| komórka miękiszu spichrzowego | 6 |
| komórka przyrurkowa w liściu | 3 |
| stroma chloroplastu | 1 |
| cytoplazma komórki miękiszu asymilacyjnego | 2 |
| człony rurki sitowej | 4 |
| komórka przyrurkowa w korzeniu | 5 |
Zadanie 6.2 (0-1)
Ograniczenie dostępu do wody powoduje spadek turgoru komórek rośliny, w tym turgoru komórek aparatów szparkowych, co powoduje ich zamknięcie. Zamknięcie aparatów szparkowych ogranicza z kolei wymianę gazową zachodzącą w liściach i tym samym ogranicza asymilację CO2 z atmosfery.
Zadanie 6.3 (0-1)
Transport wiosenny cukrów u drzew okrytozalążkowych, gdy nie ma jeszcze liści, zachodzi z udziałem drewna. Te cukry pochodzą z rozkładu (glikogenu / skrobi) – wielocukru, który został zmagazynowany w okresie jesiennym w komórkach miękiszowych pnia lub korzeni drzewa. Siłą napędową tego transportu jest (siła ssąca / parcie korzeniowe).
Zadanie 7.1 (0-1)
| Czynności | Kolejność |
|---|---|
| Umieścić obiekt badawczy w kropli wody na szkiełku przedmiotowym. | 2 |
| Pobrać możliwie cienki skrawek z bulwy spichrzowej ziemniaka. | 1 |
| Ustawić ostrość obrazu za pomocą śruby mikrometrycznej. | 6 |
| Przykryć obiekt badawczy szkiełkiem nakrywkowym. | 3 |
| Ustawić ostrość obrazu za pomocą śruby makrometrycznej. | 5 |
| Umieścić preparat na stoliku mikroskopu i włączyć oświetlenie. | 4 |
Zadanie 7.2 (0-1)
Odp. C
Zadanie 8.1 (0-1)
Obecność dwóch liścieni
Zadanie 8.2 (0-1)
Bielmo pełni w ziarniakach zbóż funkcję spichrzową (magazynującą) i dostarcza kiełkującemu zarodkowi niezbędnych składników odżywczych w początkowej fazie wzrostu.
Zadanie 8.3 (0-1)
Spożywanie produktów z mąki pochodzącej z pełnego przemiału jest korzystne dla zdrowia człowieka, ponieważ zewnętrzne warstwy ziarniaka bogatsze są w niezbędne dla naszego organizmu mikroelementy oraz ważny dla prawidłowej diety błonnik. W produkcji mąki nie pochodzącej z pełnego przemiału zewnętrzne warstwy ziarniaka są odrzucane, przez co wartość odżywcza tak powstałej mąki i produktów pochodnych jest mniejsza.
Zadanie 9.1 (0-1)
Odp. B1
Zadanie 9.1 (0-1)
Obecność ramion otaczających otwór gębowy
Brak muszli (szkieletu zewnętrznego) nie jest dobrą odpowiedzią, ze względu na fakt występowania ślimaków, które również nie posiadają takowej jak również fakt, że łodziki, należące do głowonogów, posiadają szkielet zewnętrzny.
Zadanie 10.1 (0-1)
Preparat przedstawia budowę skóry płaza, ponieważ występują tam charakterystyczne dla tej gromady gruczoły śluzowe.
(Gruczoły jadowe nie występują u wszystkich płazów)
Zadanie 10.2 (0-1)
- Skóra właściwa: mezoderma
- Naskórek: ektoderma
Zadanie 10.3 (0-1)
Gruczoły jadowe zlokalizowane w skórze organizmu sprawiają, że jest on rzadziej atakowany przez drapieżniki, które rozpoznają go jako niejadalny, dzięki czemu zwiększa się jego szansa na przeżycie i wydanie potomstwa.
Zadanie 11 (0-1)
Dwuczęściowa budowa żeber ptaków pozwala na ruchome połączenie obu części tak, iż możliwe jest zbliżanie i oddalanie mostka od kręgosłupa dzięki sile mięśni oddechowych i tym samym zmniejszanie i zwiększanie objętości klatki piersiowej. Zmiana objętości klatki piersiowej pociąga za sobą zmianę objętości znajdujących się w niej worków powietrznych co pozwala natomiast na usunięcie zużytego powietrza i zaczerpnięcie świeżego - wentylację.
Zadanie 12.1 (0-1)
A - węzeł zatokowo-przedsionkowy
Zadanie 12.2 (0-1)
1 - P
2 - P
3 - P
Zadanie 12.3 (0-1)
Adrenalina wydzielana przez nadnercza (zwalnia / przyśpiesza) pracę serca. Wzrost temperatury ciała (hamuje / pobudza) aktywność układu bodźcowo-przewodzącego, dlatego gdy mamy gorączkę, nasze tętno jest (niższe / wyższe).
Zadanie 13.1 (0-1)
Choroba Gravesa-Basedowa jest chorobą autoimmunizacyjną, ponieważ przyczyną jej wystąpienia jest wytwarzanie przez limfocyty przeciwciał atakujących własne białka organizmu - receptory TSHR.
Zadanie 13.2 (0-1)
TSH jest hormonem białkowym, ponieważ nie przenika on do wnętrza komórki jak hormony steroidowe, ale łączy się z receptorem obecnym na powierzchni komórki.
Zadanie 13.3 (0-2)
Nazwa gruczołu dokrewnego: przysadka mózgowa (przedni płat) Nazwa hormonu: tyroksyna Wpływ hormonu tarczycy na oddychanie wewnątrzkomórkowe: zwiększenie intensywności oddychania komórkowego
Zadanie 13.4 (0-1)
(Pobudzenie / Hamowanie) aktywności wydzielniczej komórek tarczycy przez przeciwciała anty-TSHR jest przyczyną (spadku / wzrostu) poziomu tyreotropiny we krwi, ponieważ jej wydzielanie przez (podwzgórze / przysadkę mózgową) jest regulowane na zasadzie (dodatniego / ujemnego) sprzężenia zwrotnego przez hormony tarczycy.
Zadanie 14.1 (0-1)
Odp. A2
Zadanie 14.2 (0-1)
Można odwrócić działanie inhibicyjne metotreksatu poprzez podaż wysokiej dawki kwasu foliowego, ponieważ metotreksat jest inhibitorem kompetycyjnym, co oznacza, że można odwrócić jego działanie poprzez zwiększenie stężenia właściwego substratu dla hamowanego enzymu, w tym wypadku właśnie kwasu foliowego. Spowoduje to wyparcie metotreksatu z centrum aktywnego enzymu do którego się przyłącza.
Zadanie 14.3 (0-1)
Metotreksat jest najbardziej toksyczny dla dzielących się komórek w fazie S podziału ponieważ w tej fazie następuje replikacja materiału genetycznego, do której potrzebna jest synteza nowych zasad azotowych. W ich syntezie bierze udział enzym utleniający kwas foliowy. Enzym ten jest hamowany kompetycyjnie przez metotreksat blokując tym samym syntezę zasad azotowych i co za tym idzie kwasów nukleinowych.
Zadanie 14.4 (0-1)
Przed wytworzeniem przeciwciał w trakcie odpowiedzi immunologicznej następują intensywne podziały limfocytów B produkujących specyficzne antygenowo przeciwciała. Blokowanie podziałów komórkowych przez metotreksat wpływa także na zmniejszenie liczby limfocytów produkujących przeciwciała, a co za tym idzie ogranicza produkcję przeciwciał.
Zadanie 15.1 (0-1)
Wniosek: W cytoplazmie oocytów żaby Xenopus będących w fazie M podziału komórkowego znajdują się czynniki indukujące wejście oocytu w fazę M podziału komórkowego.
Zadanie 15.2 (0-1)
Funkcję próby kontrolnej spełniał wariant A doświadczenia, ponieważ pozwolił on wykluczyć wpływ samej procedury przeniesienia cytoplazmy z komórki do komórki na wynik doświadczenia.
Zadanie 15.3 (0-1)
Nazwa podziału: Podział mejotyczny Faza podziału: Profaza I Uzasadnienie: Na schemacie oznaczonym X obecne są tetrady (biwalenty) charakterystyczne dla profazy I mejozy. Widoczny jest także zanik otoczki jądrowej występujący w profazie podziału komórkowego.
Zadanie 15.4 (0-1)
Konsekwencją mutacji genów kodujących białka regulujące cykl komórkowy może być u człowieka rozwój nowotworu, ponieważ rozwój nowotworu wynika z zaburzenia regulacji cyklu komórkowego i występowania niekontrolowanych podziałów komórkowych. Wynikająca z mutacji trwała utrata funkcji białka hamującego podziały lub uzyskanie trwałej, nadmiernej aktywności przez białko stymulujące podziały może doprowadzić do nadmiernych, niekontrolowanych podziałów komórek z taką mutacją, co jest cechą charakterystyczną komórek nowotworowych.
Zadanie 15.5 (0-1)
Np.: stanowią szlak transportowy dla organelli komórkowych/pęcherzyków cytoplazmatycznych; biorą udział w utrzymaniu kształtu komórki
Zadanie 16.1 (0-1)
Do zahamowania ekspresji informacji genetycznej prowadzi deacetylacja, ponieważ prowadzi ona do ciaśniejszego upakowania chromatyny, co ogranicza dostępność nici DNA dla aparatu enzymatycznego odpowiedzialnego za ekspresję informacji.
Zadanie 16.2 (0-1)
Stwierdzenie to jest prawdziwe, ponieważ w obrębie mitochondriów nie występują histony.
Zadanie 17.1 (0-1)
Bbdd, Bb1dd, BBdd
Zadanie 17.2 (0-1)
Genotyp cynamonowej samicy: b1b1Dd
Genotyp czarnego samca: BbDd
Zadanie 17.3 (0-2)
Krzyżówka:
| b1D | b1d | |
| BD | Bb1DD | Bb1Dd |
| Bd | Bb1Dd | Bb1dd |
| bD | bb1DD | bb1Dd |
| bd | bb1Dd | bb1dd |
Prawdopodobieństwo, że kolejne kocię będzie niebieskie: 1/8
Zadanie 18.1 (0-1)
Z prawa Hardy'ego Weinberga
640 + 320 + 40 = 1000
q2 -> częstość aa
q2 = 40/100 = 0,04
q = 0,2
p -> częstość A
p + q = 1 => p = 1 - q => p = 0,8
Zadanie 18.2 (0-1)
W populacji II będą występowały osobniki o jasnym ubarwieniu, ponieważ drapieżnik nie wyeliminował z populacji heterozygot, które zachowały pewną pulę allelu recesywnego "a" w populacji i może się on dzięki temu ujawnić po skrzyżowaniu dwóch ciemnych heterozygot.
Zadanie 19.1 (0-1)
mRNA powstały w komórce eukariotycznej (ćmy) nie posiada intronów występujących w genach komórek eukariotycznych. Dzieje się to dzięki obróbce potranskrypcyjnej zachodzącej w komórkach eukariotycznych. W materiale genetycznym prokariontów nie występują introny i nie prowadzą one obróbki potranskrypcyjnej, stąd aby wprowadzony gen eukariotyczny podległ prawidłowej ekspresji musi być on odpowiednio przygotowany. Dlatego właśnie DNA wprowadzane do bakterii przygotowuje się na podstawie gotowego do transkrypcji kodu z mRNA.
Zadanie 19.2 (0-1)
Stosowanie preparatów zawierających transgeniczne bakterie jest korzystniejsze dla środowiska, ponieważ prowadzi do działania bezpośrednio w obrębie samych pluskwiaków i nie wiąże się z zanieczyszczeniem środowiska szkodliwymi środkami chemicznymi, co miałoby miejsce w przypadku próby zwalczenia pluskwiaków metodami chemicznymi. Chemiczne metody zwalczania pluskwiaka mogą spowodować zatrucie i śmierć również innych organizmów, które znajdą się w zasięgu działania tego typu preparatu.
Zadanie 20.1 (0-1)
Wyższy poziom troficzny organizmu wiąże się z wyższym stężeniem PCB w jego organizmie.
Zadanie 20.2 (0-1)
śledź i chełbia
edredon i okoń
Zadanie 21.1 (0-1)
W przypadku wybranych wysp Karaibów większa powierzchnia wyspy wiąże się z występowaniem na jej terenie większej liczby gatunków płazów i gadów.
Zadanie 21.2 (0-1)
1 - P
2 - P
3 - P
Zadanie 22 (0-1)
Odp. C
- Zaloguj się albo zarejestruj aby dodać komentarz
