Chemia - Matura Maj 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 21.
Spośród izomerycznych alkenów o wzorze sumarycznym C6H12 tylko alkeny A i B utworzyły w reakcji z HCl (jako produkt główny) halogenek alkilowy o wzorze:
O tych alkenach wiadomo także, że alken A występuje w postaci izomerów geometrycznych cis–trans, a alken B – nie.
Napisz wzory półstrukturalne (grupowe) alkenów A i B. Wyjaśnij, dlaczego alken B nie występuje w postaci izomerów geometrycznych cis–trans.
| Wzór alkenu A | Wzór alkenu B |
|---|---|
| |
|
Wyjaśnienie:
Rozwiązanie
Schemat punktowania
2 p. – za poprawne napisanie wzorów półstrukturalnych (grupowych) alkenów A i B ipoprawne wyjaśnienie.
1 p. – za poprawne napisanie wzorów półstrukturalnych (grupowych) alkenów A i B i błędne
wyjaśnienie lub brak wyjaśnienia.
lub
– za poprawne napisanie tylko wzoru półstrukturalnego (grupowego) alkenui sformułowanie poprawnego wyjaśnienia.
0 p. – za inną odpowiedź albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
| Wzór alkenu A | Wzór alkenu B |
|---|---|
| CH3CH=C(CH3)CH2CH3 | CH2=C(CH2CH3)2 |
Uwaga: w przypadku alkenu A zdający może narysować wzór jednego z izomerów geometrycznych.
Wyjaśnienie, np.:
- Przy każdym z atomów o hybrydyzacji sp2 są dwa identyczne podstawniki.
- Ponieważ przy jednym z atomów węgla połączonych wiązaniem podwójnym są dwa identyczne podstawniki (dwie identyczne grupy alkilowe).
- Ponieważ przy jednym z atomów węgla połączonych wiązaniem podwójnym są dwa identyczne podstawniki (dwa atomy wodoru).
Uwaga: przy poprawnym szkielecie węglowym węglowodoru B i poprawnym uzasadnieniu należy przyznać 1 pkt.
