Chemia - Matura Maj 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 28.

Kategoria: Identyfikacja związków organicznych Typ: Zaprojektuj doświadczenie Podaj/zinterpretuj przebieg reakcji

W czterech probówkach umieszczono próbki substancji organicznych lub ich wodnych roztworów – zgodnie z poniższym rysunkiem.

Obecność niektórych substancji organicznych można potwierdzić przez wykonanie próby, czyli poddanie ich działaniu wybranych odczynników, którymi mogą być m.in.:

a)
woda bromowa
b)
roztwór jodu w wodnym roztworze jodku potasu
c)
zawiesina świeżo wytrąconego wodorotlenku miedzi(II) na zimno.

Przeprowadzono doświadczenie, w którym do każdej probówki I–IV wprowadzono wybrany odczynnik a) – c). Wyniki wykonanych prób potwierdziły obecność substancji organicznej znajdującej się w każdej probówce.

Do zawartości każdej probówki I–IV dobierz jedną z wymienionych prób umożliwiającą potwierdzenie obecności substancji organicznej znajdującej się w probówce. Wpisz do tabeli literę, którą oznaczono tę próbę, oraz napisz, jaki możliwy do zaobserwowania efekt tej próby będzie potwierdzeniem obecności danej substancji. Uwzględnij fakt, że każda próba została przeprowadzona co najmniej raz.

Numer probówki Próba Efekt próby potwierdzający obecność poszczególnych substancji
I
II
III
IV

Rozwiązanie

Schemat punktowania
2 p. – za poprawne dobranie prób (doświadczeń) do potwierdzenia obecności zawartości każdej probówki i poprawne określenie efektu.
1 p. – za poprawne dobranie prób (doświadczeń) do potwierdzenia obecności zawartości trzech probówek i poprawne określenie efektu w tych probówkach.
0 p. – za poprawne dobranie prób (doświadczeń) do potwierdzenia obecności zawartości dwóch probówek lub jednej probówki i poprawne określenie efektu lub odpowiedź błędną albo brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź

Numer probówki Próba Efekt próby potwierdzający obecność poszczególnych substancji
I c powstaje roztwór o szafirowym zabarwieniu lub pojawia się szafirowe zabarwienie
II a odbarwienie wody bromowej lub wytrąca się osad
III b zawartość probówki barwi się na granatowo (ciemnoniebiesko) lub pojawia się granatowe zabarwienie
IV c powstaje roztwór o fioletowym lub różowym zabarwieniu lub pojawia się fioletowe zabarwienie