Chemia - Matura Maj 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 7.

Kategoria: Hybrydyzacja orbitali i kształt cząsteczek Elektrony w atomach, orbitale Rodzaje wiązań i ich właściwości Typ: Narysuj/zapisz wzór Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Podaj/wymień

Chloroform (trichlorometan) o wzorze CHCl₃ i trichlorek fosforu o wzorze PCl₃ są związkami kowalencyjnymi.

7.1. (1 pkt)

Określ kształt cząsteczki chloroformu (cząsteczka tetraedryczna, płaska, liniowa).

7.2. (1 pkt)

Narysuj wzór elektronowy cząsteczki CHCl₃ oraz wzór elektronowy cząsteczki PCl₃ – zaznacz kreskami wiązania chemiczne oraz wolne pary elektronowe.

7.3. (1 pkt)

Oceń, czy atom centralny w cząsteczce chloroformu i w cząsteczce trichlorku fosforu może tworzyć wiązanie koordynacyjne. Odpowiedź uzasadnij.

Chloroform:

Trichlorek fosforu:

Rozwiązanie

7.1. (1 pkt)

Schemat punktowania
1 p. – za poprawne określenie kształtu cząsteczki chloroformu.
0 p. – za odpowiedź błędną albo brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź
(cząsteczka) tetraedryczna

7.2. (1 pkt)

Schemat punktowania
1 p. – za poprawne narysowanie wzorów elektronowych (kreskowych lub kropkowych) obu cząsteczek.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub błędną albo brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź

7.3. (1 pkt)

Schemat punktowania
1 p. – za poprawną ocenę i poprawne jej uzasadnienie.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub błędną albo brak odpowiedzi.

Przykład poprawnej odpowiedzi
Chloroform: Atom centralny w cząsteczce chloroformu nie może tworzyć wiązania koordynacyjnego, ponieważ nie dysponuje wolną parą elektronową (i osiągnął oktet elektronowy).

Trichlorek fosforu: Atom centralny w cząsteczce trichlorku fosforu może tworzyć wiązanie koordynacyjne, ponieważ ma wolną parę elektronową.