Chemia - Matura Maj 2022, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 12.
W trzech probówkach (I–III) umieszczono wodne roztwory soli potasu zawierających chrom na VI stopniu utlenienia. Zawartość probówki III zakwaszono. Następnie do każdej probówki dodano jeden odczynnik wybrany z poniższej listy:
- wodny roztwór wodorotlenku potasu
- wodny roztwór azotanu(V) sodu
- wodny roztwór azotanu(V) srebra(I)
- wodny roztwór siarczanu(IV) potasu.
Schemat doświadczenia i opis wyglądu zawartości probówek I–III przed reakcją i po jej zakończeniu przedstawiono w poniższej tabeli.
12.1. (0–1)
Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji zachodzącej w probówce I po dodaniu wybranego odczynnika do roztworu soli chromu(VI) oraz napisz nazwę lub wzór odczynnika, który dodano do probówki II w opisanym doświadczeniu.
Równanie reakcji zachodzącej w probówce I:
Nazwa lub wzór odczynnika dodanego do probówki II:
12.2. (0–1)
Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji zachodzącej w probówce III po dodaniu wybranego odczynnika do roztworu soli chromu(VI) z dodatkiem H2SO4.
12.3. (0–1)
Uzupełnij poniższe zdania – wybierz i zaznacz jedną odpowiedź spośród podanych w każdym nawiasie.
Reakcja redoks przebiegła w probówce (I / II / III). Sól chromu(VI) pełni w tej przemianie funkcję (reduktora / utleniacza).
Rozwiązanie
12.1. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – poprawne napisanie w formie jonowej skróconej równania reakcji zachodzącej
w probówce I oraz podanie poprawnej nazwy odczynnika dodanego do probówki II.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
Równanie reakcji zachodzącej w probówce I: 2Ag+ + CrO2−4 → Ag2CrO4
Nazwa lub wzór odczynnika dodanego do probówki II: wodny roztwór wodorotlenku potasu ALBO
wodorotlenek potasu ALBO KOH (aq) ALBO KOH
12.2. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – poprawne napisanie w formie jonowej skróconej równania reakcji zachodzącej
w probówce III.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
Cr2O2−7 + 3SO2−3 + 8H+→ 2Cr3+ + 3SO2−4 + 4H2O
ALBO
Cr2O2−7 + 3SO2−3 + 8H3O+ → 2Cr3+ + 3SO2−4 + 12H2O
12.3. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – poprawne uzupełnienie obu zdań.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
Reakcja redoks przebiegła w probówce (I / II / III). Sól chromu(VI) pełni w tej przemianie
funkcję (reduktora / utleniacza).
