Chemia - Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 4.

Kategoria: Pozostałe Typ: Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Pierwszym skutecznym lekiem przeciw malarii była chinina, organiczny związek chemiczny o masie cząsteczkowej 324 u , który składa się z 74,07% masowych węgla, 7,41% masowych wodoru, 8,64% masowych azotu i 9,88% masowych tlenu. W temperaturze pokojowej chinina jest trudno rozpuszczalną w wodzie, białą, krystaliczną substancją o intensywnie gorzkim smaku. Związek ten rozpuszczalny jest m.in. w olejach, benzynie, etanolu i glicerynie. Ze względu na swój gorzki smak chinina znalazła zastosowanie w przemyśle spożywczym jako aromat. Dodawana jest do produktów spożywczych w postaci chlorowodorku chininy, soli dobrze rozpuszczalnej w wodzie. W Polsce za maksymalną dopuszczalną zawartość chlorowodorku chininy w napojach bezalkoholowych typu tonik (których podstawą jest woda) przyjęto 7,50 mg na każde 100 cm3 napoju, co w przeliczeniu na czystą chininę oznacza, że 100 cm3 tego napoju dostarcza konsumentowi 6,74 mg chininy.

Na podstawie: A. Czajkowska, B. Bartodziejska, M. Gajewska, Ocena zawartości chlorowodorku chininy w napojach bezalkoholowych typu tonik, „Bromatologia i chemia toksykologiczna”, XLV, 2012, 3, s. 433–438.

Wpisz do tabeli literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe, lub literę F – jeśli jest fałszywe
(patrz → informacja do zadania powyżej.).

Zdanie P/F
1. W temperaturze pokojowej chinina jest białą krystaliczną substancją o gorzkim smaku, rozpuszczalną w etanolu.
2. W celu uzyskania gorzkiego smaku napojów, których podstawą jest woda, dodawany jest do nich chlorowodorek chininy, ponieważ sól ta, w przeciwieństwie do chininy, jest dobrze rozpuszczalna w wodzie.
3. W 250 cm3 napoju typu tonik maksymalnie może być zawarte 18,75 mg chininy.

Rozwiązanie

Poprawna odpowiedź

1. P; 2. P; 3. F

Wskazówki

Aby poprawnie rozwiązać to zadanie, musisz wykorzystać informację wprowadzającą do wiązki zadań. Prawdziwość zdania 1. i 2. możesz stwierdzić, dokonując wyłącznie analizy podanej informacji. Oceniając zdanie 3., możesz posłużyć się zależnością:

100 cm3
250 cm3

6,74 mg
x

⇒ x = 16,85 mg

Porównując otrzymany wynik (16,85 mg) z podaną w zdaniu 3. maksymalną zawartością chininy (18,75 mg), należy stwierdzić, że ostatnie zdanie jest fałszywe.