Biologia - Arkusz pokazowy CKE Marzec 2022, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 18.
Białko TBP jest czynnikiem transkrypcyjnym niezbędnym w procesie inicjowania transkrypcji genów eukariotycznych. Białko to wiąże się z promotorem genu, w którym zwykle występuje więcej par AT niż par GC. Białko TBP wygina dwuniciową cząsteczkę DNA o ok. 80 stopni, doprowadzając do rozdzielenia nici DNA. Umożliwia to przyłączenie do DNA polimerazy RNA i rozpoczęcie transkrypcji.
Wykaż, że większy udział par AT niż par GC w promotorze genu ułatwia rozdzielenie dwuniciowego DNA na pojedyncze nici.
Rozwiązanie
Zasady oceniania
1 pkt – za prawidłową odpowiedź, uwzględniającą mniejszą stabilność par AT w porównaniu do par GC, umożliwiającą wydajniejsze rozdzielenie dwuniciowego DNA na pojedyncze nici.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań za 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- Pary AT są połączone dwoma wiązaniami wodorowymi, a pary GC – trzema, dlatego w trakcie wyginania DNA przez białko TBP obszary bogate w pary AT łatwiej się rozdzielają na jednoniciowe odcinki.
- Proces rozdzielenia podwójnej helisy wydajniej zachodzi, jeśli DNA jest mniej stabilny.
