Biologia - Matura Czerwiec 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 11.
Stadia larwalne bilharcji (pasożytniczych przywr) występujących w Afryce i na Bliskim Wschodzie żyją w naturalnych i sztucznych zbiornikach wodnych oraz na polach ryżowych zalanych wodą. Dorosłe osobniki natomiast bytują wewnątrz naczyń krwionośnych człowieka, gdzie cały czas omywane są przez krew zawierającą komórki układu odpornościowego i przeciwciała. Stwierdzono, że okrywają się one, jak płaszczem, białkami obecnymi we krwi żywiciela. Są rozdzielnopłciowe, a samice z samcami występują w parach. Po kopulacji samice wędrują do naczyń włosowatych pęcherza moczowego i tam składają jaja. Żyjące w wodzie stadium rozwojowe zwane cerkarią ma gruczoły penetracyjne umożliwiające przejście przez skórę człowieka.
| a) | Określ, czy człowiek jest żywicielem pośrednim, czy – ostatecznym bilharcji. Odpowiedź uzasadnij. |
| b) | Na podstawie tekstu wyjaśnij, dlaczego zwalczanie dorosłych bilharcji przez układ odpornościowy żywiciela jest utrudnione. W odpowiedzi uwzględnij mechanizm odpowiedzi immunologicznej. |
Rozwiązanie
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne określenie rodzaju zależności między człowiekiem a przywrą – bilharcją
wraz z uzasadnieniem odnoszącym się do stadium rozwojowego przywry.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowa odpowiedź
Człowiek jest żywicielem ostatecznym bilharcji, ponieważ w jego organizmie pasożyt osiąga dojrzałość płciową i rozmnaża się.
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne wyjaśnienie przyczyny trudności układu odpornościowego w zwalczaniu
dorosłych bilharcji odnoszące się do mechanizmu odpowiedzi immunologicznej.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowa odpowiedź
Dorosłe bilharcje żyjące we krwi żywiciela opłaszczają się białkami krwi żywiciela, co skutkuje tym, że pasożyty te nie są rozpoznawane jako obce/antygeny i dlatego nie wywołują reakcji immunologicznej.
