Biologia - Matura Czerwiec 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 15.
W rdzeniu kręgowym znajdują się ośrodki bezwarunkowych odruchów nerwowych oraz drogi nerwowe biegnące w istocie białej, prowadzące do mózgu i – z mózgu. Występują tu włókna czuciowe wstępujące, które przesyłają bodźce czuciowe z rdzenia do mózgu, oraz włókna nerwowe zstępujące, które wychodzą z ośrodków ruchowych mózgu. Każdy odcinek rdzenia kręgowego unerwia czuciowo i ruchowo odpowiedni odcinek ciała. Po niefortunnym skoku, np. „na główkę” do płytkiego zbiornika wodnego, i urazie kręgosłupa następuje paraliż mięśni i zanik czucia poniżej miejsca przerwania rdzenia oraz brak kontroli oddawania moczu i kału.
| a) | Podaj, dlaczego po niefortunnym skoku „na główkę” do płytkiego zbiornika wodnego występuje paraliż mięśni i zanik czucia. |
| b) | Określ, czy odruch kolanowy u człowieka sparaliżowanego po takim skoku będzie mógł funkcjonować prawidłowo. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając typ tego odruchu oraz lokalizację jego ośrodka. |
Rozwiązanie
Schemat punktowania
1 p. − za określenie przyczyny paraliżu mięśni i zaniku czucia po niefortunnym skoku do wody uwzględniającej przerwanie dróg nerwowych.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowa odpowiedź
W wyniku opisanego skoku do wody może dojść do przerwania rdzenia kręgowego/włókien nerwowych czuciowych i ruchowych między mózgiem a mięśniami.
Schemat punktowania
1 p. – za stwierdzenie, że po opisanym niefortunnym skoku do wody odruch kolanowy będzie
funkcjonował wraz z uzasadnieniem uwzględniającym rodzaj odruchu
(wrodzony/bezwarunkowy) oraz lokalizację ośrodka tego odruchu.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowa odpowiedź
Tak / Odruch ten będzie mógł funkcjonować, ponieważ jest to odruch bezwarunkowy, którego ośrodek znajduje się w rdzeniu kręgowym poniżej miejsca jego przerwania.
