Biologia - Matura Czerwiec 2021, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 19.
Podczas badań mokradeł występujących u ujścia rzeki do morza zaobserwowano, że trawa spartyna (Spartina patens) jest dominującym gatunkiem na mokradłach słonowodnych, a pałka wąskolistna (Typha angustifolia) – na mokradłach słodkowodnych. Przygotowano eksperyment terenowy, w którym posadzono spartynę oraz pałkę wąskolistną na poletkach doświadczalnych przygotowanych w dwóch wariantach:
- na mokradłach słonowodnych i na mokradłach słodkowodnych w obecności innych gatunków roślin, z którymi naturalnie występują,
- na mokradłach słonowodnych i na mokradłach słodkowodnych bez obecności innych gatunków.
Po upływie dwóch sezonów wegetacyjnych zmierzono biomasę osobników spartyny i pałki wąskolistnej na wszystkich poletkach. Wyniki eksperymentu przedstawiono w tabeli.
| Średnia biomasa [g/dm2] |
||||
| spartyna | pałka wąskolistna | |||
| mokradła słonowodne | mokradła słodkowodne | mokradła słonowodne | mokradła słodkowodne | |
| W obecności innych gatunków roślin |
8 | 3 | 0 | 18 |
| Bez obecności innych gatunków roślin |
10 | 20 | 0 | 33 |
C.M. Crain i wsp., Physical and biotic drivers of plant distribution accross estuarine salinity gradients, „Ecology” 85(9), 2004.
19.1. (0–1)
Oceń, czy na podstawie przedstawionych wyników eksperymentu można sformułować poniższe wnioski. Zaznacz T (tak), jeśli taki wniosek można sformułować, albo N (nie) – jeśli nie można go sformułować.
| 1. | Pałka wąskolistna ma szerszy zakres tolerancji na zasolenie wód niż spartyna. | T | N |
| 2. | Przy braku konkurencji siedliskiem optymalnym dla spartyny są mokradła słonowodne. | T | N |
| 3. | Mniejszy udział spartyny w zbiorowiskach mokradeł słodkowodnych jest wynikiem jej konkurencyjnego wypierania. | T | N |
19.2. (0–1)
Określ, czy nieobecność pałki wąskolistnej w zbiorowiskach mokradeł słonowodnych jest wynikiem konkurencji międzygatunkowej, czy – zasolenia wody. Odpowiedź uzasadnij, odnosząc się do wyników eksperymentu.
Rozwiązanie
19.1. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – za poprawną ocenę wszystkich trzech stwierdzeń.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań na 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
1. – N, 2. – N, 3. – T
19.2. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – za określenie, że jest to wynik zasolenia i poprawne uzasadnienie, odnoszące się
do braku wzrostu pałki wąskolistnej na poletkach pozbawionych innych roślin.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań na 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- Jest to wynik zasolenia, ponieważ na mokradłach słonych na poletkach bez innych roślin pałka wąskolistna także nie rosła.
- Zasolenie wody, bo jak nic innego nie rośnie, to pałka i tak nie rośnie.
