Biologia - Matura Maj 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 7.
Tętno (puls) odpowiada częstotliwości skurczów serca. Obserwacja tętna jest ważna w ocenie funkcjonowania układu krążenia.
| a) | Podaj, w którym miejscu ciała, i w jaki sposób można dokonać pomiaru własnego tętna. |
Miejsce pomiaru
Sposób pomiaru
| b) | Zaplanuj sposób przeprowadzenia obserwacji, która pozwoli wykazać, że wysiłek fizyczny ma wpływ na częstotliwość skurczów serca. |
Rozwiązanie
Przykłady poprawnych odpowiedzi:
Miejsce pomiaru (jedno spośród):
– w miejscach gdzie tętnice dochodzą blisko do powierzchni ciała
– na nadgarstku / na przegubie ręki / na szyi / na skroni / w pachwinie
– na tętnicy szyjnej / na tętnicy promieniowejSposób pomiaru:
Tętno mierzymy przykładając palce do powierzchni ciała i liczymy uderzenia serca w określonym czasie (np. 15 s, 30 s) a następnie przeliczamy je na 1 minutę.
2 p. – za podanie jednego właściwego miejsca ciała, w którym można dokonać pomiaru własnego tętna oraz podanie sposobu pomiaru tętna uwzględniającego przeliczenie liczby uderzeń serca na minutę
1 p. – za podanie tylko miejsca ciała, w którym można dokonać pomiaru własnego tętna lub tylko podanie sposobu pomiaru tętna uwzględniającego przeliczenie liczby uderzeń serca na minutę
0 p. – za odpowiedź niepoprawną lub niepełną w odniesieniu do obu części polecenia
Uwagi od BiologHelp:
Moim zdaniem polecenie do zadania nie jest na tyle precyzyjne, aby nie móc uwzględnić jako prawidłowej odpowiedzi pomiarów pośrednich przy pomocy np. czujników optycznych takich jak pulsoksymetr. Autor zadania najprawdopodobniej oparł się na ówczesnych wymaganiach egzaminacyjnych pomijając inne możliwości pomiarów.
Przykład poprawnej odpowiedzi:
Należy zmierzyć tętno przed wysiłkiem fizycznym i po wysiłku, np. przed biegiem i po biegu.
1 p. – za uwzględnienie w sposobie przeprowadzenia obserwacji (dwukrotnego) pomiaru przed wysiłkiem i po wysiłku, pozwalającego na wykazanie wpływu wysiłku fizycznego na częstotliwość skurczów serca tej samej osoby
0 p. – za uwzględnienie w planie obserwacji tylko jednego czasu pomiaru, np. po wysiłku lub odpowiedź merytorycznie niepoprawną, np. dotyczącą pomiarów u różnych osób
Uwagi od BiologHelp:
Moim zdaniem dokonanie pomiaru mającego na celu ustalenie częstotliwości pracy serca (np. pomiar tętna, czynności elektrycznej serca - zapis EKG) przed i w trakcie wysiłku fizycznego również pozwoliłoby na wykazanie wpływu wysiłku fizycznego na częstotliwość skurczów serca i taki wariant odpowiedzi powinien być uwzględniony w schemacie oceniania.
