Biologia - Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 6.
Epikotyl to odcinek łodygi siewki znajdujący się między liścieniami a pierwszymi liśćmi. Na rysunku przedstawiono doświadczenie, do którego wykorzystano epikotyle siewek grochu. Z siewek wycięto fragmenty epikotyli długości 5 mm i umieszczono je po pięć w czterech szalkach z roztworami auksyny – kwasu indolilo-3-octowego (IAA) o różnych stężeniach – oraz w jednej szalce: z wodą bez dodatku auksyny. Po 12 godzinach zmierzono długość wszystkich fragmentów epikotyli. Eksperyment przeprowadzono w trzech powtórzeniach, uzyskano bardzo podobne wyniki. Średnie wartości wyników doświadczenia przedstawiono na wykresie.
![](https://biologhelp.pl/sites/default/files/styles/large/public/maturalne/2016-05-pr-nowa-6.png?itok=fjFdE6S3)
6.1. (0–1)
Sformułuj problem badawczy przedstawionego doświadczenia.
6.2. (0–1)
Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące wyników doświadczenia są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
1. | IAA pobudza wzrost wydłużeniowy epikotyli siewek grochu. | P | F |
2. | Największy przyrost długości epikotyli siewek grochu nastąpił pod wpływem działania roztworu IAA o stężeniu 1 mM. | P | F |
3. | Wpływ IAA na wzrost wydłużeniowy epikotyli jest tym większy, im większe jest jego stężenie. | P | F |
6.3. (0–1)
Podaj przyczynę wydłużenia się fragmentów epikotyli w próbie kontrolnej.
Rozwiązanie
6.1. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za sformułowanie poprawnego problemu badawczego, uwzględniającego wpływ
stężenia auksyny / auksyn na wzrost (wydłużeniowy) epikotyla.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- Wpływ różnych stężeń IAA na wzrost wydłużeniowy komórek epikotyla siewek grochu.
- Wpływ różnych stężeń auksyny na przyrost długości epikotyla.
- Jak stężenie auksyny wpływa na wzrost wydłużeniowy epikotyla?
- Czy wzrost wydłużeniowy epikotyla siewek grochu zależy od stężenia IAA?
Uwaga:
Problem badawczy nie może odnosić się wyłącznie do długości epikotyla, ale powinien odnosić się do przyrostu jego długości.
6.2. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawną ocenę trzech stwierdzeń dotyczących wyników doświadczenia.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
1. – P, 2. – P, 3. – F
6.3. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne podanie przyczyny wydłużenia się epikotyli w próbie kontrolnej,
uwzględniające działanie (naturalnych) auksyn występujących w komórkach
fragmentów epikotyla lub w wyniku osmotycznego napływu wody (z hipotonicznego
środowiska).
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- W tkankach epikotyla występowały auksyny (wytworzone w stożku wzrostu siewki).
- Komórki epikotyla wydłużyły się pod wpływem osmotycznego napływu do nich wody z hipotonicznego środowiska.