Biologia - Matura Maj 2019, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 27.
Wydajność produkcji wtórnej w ekosystemie określa się jako stosunek energii dostępnej dla kolejnego poziomu troficznego do energii pobranej z poziomu poprzedniego. Populacje poszczególnych gatunków są powiązane ze sobą siecią zależności pokarmowych.
Na poniższym wykresie przedstawiono rozkład liczby poziomów troficznych uzyskany na podstawie analizy 183 różnych sieci pokarmowych.
Na podstawie: E.R. Pianka, Evolutionary Ecology, 2011.
| a) | Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące przedstawionych wyników badań są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe. |
| 1. | Najwięcej jest sieci pokarmowych, które mają 4 poziomy troficzne. | P | F |
| 2. | Liczba poziomów troficznych zależy od liczby sieci pokarmowych w danym ekosystemie. | P | F |
| 3. | Większość sieci ma 6 lub więcej poziomów troficznych. | P | F |
| b) | Wyjaśnij, dlaczego liczba poziomów troficznych w ekosystemie jest ograniczona. W odpowiedzi uwzględnij przepływ energii przez kolejne poziomy troficzne. |
Rozwiązanie
Schemat punktowania
1 p. – za prawidłową ocenę wszystkich trzech stwierdzeń.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
1. – P, 2. – F, 3. – F
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne wyjaśnienie, uwzględniające straty energii – wykorzystanie na danym
poziomie troficznym lub wykorzystanie na procesy życiowe, lub rozpraszanie
w postaci ciepła – przy przejściu z jednego poziomu do następnego.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- Im więcej poziomów troficznych, tym większa jest różnica między energią przyswojoną przez pierwszy i ostatni poziom troficzny, ponieważ każdy organizm traci część energii na procesy życiowe, dlatego liczba poziomów troficznych jest ograniczona.
- W łańcuchach pokarmowych tylko niewielka ilość (około 10%) energii przekształcana jest w materię organiczną następnego poziomu, ponieważ każdy poziom część energii traci na własne potrzeby i w miarę wydłużania się łańcucha pokarmowego ilość energii przekazywanej kolejnym poziomom troficznym jest coraz mniejsza.
Uwaga:
Uznaje się odpowiedzi, w których obok rozpraszania energii w postaci ciepła uwzględniono
kumulację materii w środowisku, np. „Na każdym z poziomów troficznych część energii jest
rozpraszana w postaci ciepła, a część materii organicznej wypada z obiegu”.
