Biologia - Matura Maj 2020, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 13.
Działanie wazopresyny (hormonu antydiuretycznego, ADH) polega na pobudzaniu zwrotnego wchłaniania (resorpcji) wody z kanalików nerkowych. Zaburzenia resorpcji mogą prowadzić do moczówki prostej. Ta choroba może występować albo jako moczówka prosta pochodzenia ośrodkowego – przy niedoczynności podwzgórza lub przysadki mózgowej, albo jako moczówka prosta pochodzenia nerkowego – przy niewrażliwości kanalików nerkowych na działanie wazopresyny.
| a) | Określ, w którym przypadku moczówki prostej – pochodzenia ośrodkowego czy pochodzenia nerkowego – przyczyną jej wystąpienia jest niedobór wazopresyny. Odpowiedź uzasadnij. |
| b) | Podaj, jakie zagęszczenie moczu – duże czy małe – występuje u ludzi chorych na moczówkę prostą. Odpowiedź uzasadnij. |
Rozwiązanie
Zasady oceniania
1 p. – za określenie przypadku moczówki prostej pochodzenia ośrodkowego wraz
z uzasadnieniem uwzględniającym niedobór wazopresyny produkowanej w podwzgórzu lub
uwalnianej z przysadki mózgowej.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań albo za brak odpowiedzi.
Przykładowa odpowiedź
Opisany przypadek moczówki prostej jest pochodzenia ośrodkowego, ponieważ niedobór
wazopresyny występuje w przypadku niedoczynności przysadki mózgowej / podwzgórza.
Zasady oceniania
1 p. – za podanie małego zagęszczenia moczu wraz z uzasadnieniem uwzględniającym
zmniejszenie resorpcji wody.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
- Małe zagęszczenie moczu, ponieważ w moczówce prostej zaburzona jest resorpcja wody z moczu.
- Małe zagęszczenie, ponieważ podczas zaburzonej resorpcji woda nie jest w odpowiednim stopniu wchłaniana zwrotnie, przez co większa ilość wody zostaje w moczu.
