Biologia - Matura Marzec 2021, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 14.
Na rysunku przedstawiono budowę ludzkiego oka.
14.1. (0–1)
Wypisz ze schematu oznaczenia literowe wszystkich elementów budowy oka, które wchodzą w skład układu optycznego, oraz podaj ich nazwy.
14.2. (0–1)
Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące siatkówki oka człowieka są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
| 1. | Czopki siatkówki odpowiadają za widzenie barwne, a pręciki siatkówki – za czarno-białe. | P | F |
| 2. | Plamka żółta jest obszarem siatkówki, w którym pręciki występują w największym zagęszczeniu. | P | F |
| 3. | W obszarze tarczy nerwu wzrokowego nie występują ani czopki, ani pręciki. | P | F |
14.3. (0–2)
Określ, jaką funkcję w procesie widzenia pełnią w ludzkim oku:
- rodopsyna zawarta w komórkach siatkówki
- tęczówka wraz ze źrenicą.
Rozwiązanie
14.1. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – za wypisanie ze schematu oznaczeń literowych wszystkich elementów optycznych oka
oraz podanie ich prawidłowych nazw.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań albo za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
B – rogówka, C – ciecz wodnista, D – soczewka, F – ciało szkliste.
14.2. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – odpowiedź poprawna.
0 pkt – odpowiedź niepoprawna lub niepełna albo brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
1. -P; 2. -F; 3. -P
14.3. (0–2)
Zasady oceniania
2 pkt – za określenie prawidłowej funkcji rodopsyny w pochłanianiu światła i transdukcji
sygnału oraz roli tęczówki w regulowaniu ilości światła docierającej do wnętrza oka.
1 pkt – za określenie prawidłowej funkcji rodopsyny w pochłanianiu światła i transdukcji
sygnału lub roli tęczówki w regulowaniu ilości światła docierającej do wnętrza oka.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązanie
- Rodopsyna zawarta w komórkach siatkówki:
- pochłania światło i przekazuje dalej informację o działaniu bodźca.
- absorbuje światło, co zmienia kształt jej cząsteczek, prowadząc do transdukcji sygnału.
- pochłaniając fotony, zmienia swoją strukturę przestrzenną, co prowadzi do powstania impulsu nerwowego.
- Tęczówka wraz ze źrenicą:
- reguluje ilość światła docierającą do siatkówki.
- zapobiega wnikaniu nadmiernej ilości światła do oka.
