Biologia - Matura Marzec 2021, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 14.

Kategoria: Układ nerwowy i narządy zmysłów Typ: Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Na rysunku przedstawiono budowę ludzkiego oka.

Na podstawie: J. Chlebińska, Anatomia i fizjologia człowieka, Warszawa 1986.

14.1. (0–1)

Wypisz ze schematu oznaczenia literowe wszystkich elementów budowy oka, które wchodzą w skład układu optycznego, oraz podaj ich nazwy.

14.2. (0–1)

Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące siatkówki oka człowieka są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

1. Czopki siatkówki odpowiadają za widzenie barwne, a pręciki siatkówki – za czarno-białe. P F
2. Plamka żółta jest obszarem siatkówki, w którym pręciki występują w największym zagęszczeniu. P F
3. W obszarze tarczy nerwu wzrokowego nie występują ani czopki, ani pręciki. P F

14.3. (0–2)

Określ, jaką funkcję w procesie widzenia pełnią w ludzkim oku:

  1. rodopsyna zawarta w komórkach siatkówki
  2. tęczówka wraz ze źrenicą.

Rozwiązanie

14.1. (0–1)

Zasady oceniania
1 pkt – za wypisanie ze schematu oznaczeń literowych wszystkich elementów optycznych oka oraz podanie ich prawidłowych nazw.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań albo za brak odpowiedzi.

Rozwiązanie
B – rogówka, C – ciecz wodnista, D – soczewka, F – ciało szkliste.

14.2. (0–1)

Zasady oceniania
1 pkt – odpowiedź poprawna.
0 pkt – odpowiedź niepoprawna lub niepełna albo brak odpowiedzi.

Rozwiązanie
1. -P; 2. -F; 3. -P

14.3. (0–2)

Zasady oceniania
2 pkt – za określenie prawidłowej funkcji rodopsyny w pochłanianiu światła i transdukcji sygnału oraz roli tęczówki w regulowaniu ilości światła docierającej do wnętrza oka.
1 pkt – za określenie prawidłowej funkcji rodopsyny w pochłanianiu światła i transdukcji sygnału lub roli tęczówki w regulowaniu ilości światła docierającej do wnętrza oka.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań albo za brak odpowiedzi.

Przykładowe rozwiązanie

  1. Rodopsyna zawarta w komórkach siatkówki:
    • pochłania światło i przekazuje dalej informację o działaniu bodźca.
    • absorbuje światło, co zmienia kształt jej cząsteczek, prowadząc do transdukcji sygnału.
    • pochłaniając fotony, zmienia swoją strukturę przestrzenną, co prowadzi do powstania impulsu nerwowego.
  2. Tęczówka wraz ze źrenicą:
    • reguluje ilość światła docierającą do siatkówki.
    • zapobiega wnikaniu nadmiernej ilości światła do oka.