Biologia - Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 16.
U człowieka występują cztery grupy krwi: A, B, AB i 0.
Na schemacie przedstawiono jedną z grup krwi, oznaczając odpowiednią literą obecność
antygenów w błonach erytrocytów oraz rodzaje przeciwciał znajdujących się w osoczu tej
krwi.
| a) | Ustal, którą grupę krwi przedstawiono na schemacie. |
| b) | Uzupełnij poniższy schemat tak, aby przedstawiał krew grupy 0. |
| c) | Czy osobie z grupą krwi AB można przetoczyć krew grupy A? Odpowiedź uzasadnij. |
Rozwiązanie
Za podanie prawidłowej grupy krwi – 1 pkt
Poprawna odpowiedź:
- Grupa krwi A.
Za w pełni prawidłowe wpisanie wszystkich oznaczeń (erytrocyty i przeciwciała) – 1 pkt
Poprawna odpowiedź:
Uwagi od BiologHelp:
Proponowana przez CKE odpowiedź jest znacznym uproszczeniem mijającym się z prawdą. Na erytrocytach grupy krwi O nie ma co prawda antygenów A i B, ale jest antygen H. Synteza antygenów A i B rozpoczyna się od wytworzenia antygenu H, przy czym proces ten zatrzymuje się na tym etapie w przypadku posiadaczy grupy krwi O. Przez to, że antygen H może pojawiać się na krwinkach wszystkich grup krwi (choć w największej ilości obecny jest na krwinkach grupy O), nie są wytwarzane przeciwko niemu przeciwciała w żadnej typowej grupie krwi układu ABO. Co prawda istnieje wyjątek, w postaci grupy krwi O o fenotypie Bombay, gdzie na krwinkach nie ma nawet antygenów H i są wytwarzane przeciwko niemu przeciwciała, ale jej posiadacze to niezwykle mały odsetek ludzkiej populacji i myślę, że na potrzeby egzaminu maturalnego można ten fakt pominąć. Powyższa odpowiedź jest według mnie nieprecyzyjna również, ze względu na fakt, iż na krwinkach mogą być obecne antygeny chociażby innych układów grupowych jak np. Rh.
Poniżej przedstawiam sugerowane przeze mnie wersje opisu krwinek dla powyższej ilustracji:
- Erytrocyty bez antygenów A i B
- Erytrocyty z antygenem H - choć taka odpowiedź również wg mnie nie jest w pełni precyzyjna, ponieważ antygen ten de facto obecny jest na każdym rodzaju krwinek poza fenotypem Bombay, to poprawnie zilustruje ona grupę krwi O (zakładając że nie zapomnieliśmy o zaznaczeniu obecności obu typów przeciwciał.)
Za poprawne wyjaśnienie – 1 pkt
Przykład poprawnej odpowiedzi:
- Tak, ponieważ osoba ta jest uniwersalnym biorcą, ponieważ w jej osoczu nie ma anty–A i anty–B /
nie posiada żadnych przeciwciał w osoczu krwi.
Uwagi od BiologHelp:
Według mnie proponowana przez CKE druga (wykreślona) wersja odpowiedzi jest wysoce nieprecyzyjna. Jest praktycznie niemożliwe aby zdrowy człowiek nie posiadał żadnych przeciwciał w osoczu krwi. Według mnie wariant ten należałoby zmodyfikować następująco aby był akceptowalny:
- Tak, ponieważ osoba ta jest uniwersalnym biorcą, ponieważ w osoczu krwi nie posiada żadnych przeciwciał przeciwko antygenom układu grupowego ABO.
