1. Strona główna
  2. Zadania maturalne z biologii
  3. Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)

Biologia - Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 11.

Kategoria: Budowa i funkcje komórki Typ: Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj/wymień

Wśród komórek eukariotycznych wyróżnia się komórki roślinne, zwierzęce i komórki grzybowe. Na rysunku przedstawiono dwa rodzaje komórek eukariotycznych (A i B), w których cyframi (1–7) oznaczono ich organelle.

Na podstawie: A.J. Lack, D.E. Evans, Biologia roślin. Krótkie wykłady, Warszawa 2003, s. 4;
J. Nicklin, K. Graeme-Cook, R. Killington, Mikrobiologia. Krótkie wykłady, Warszawa 2012, s. 208, 220.
a)Rozpoznaj rodzaje komórek eukariotycznych przedstawione na rysunku. Podpisz każdą z nich oraz podaj element budowy różniący je od siebie.
b)Do każdego z elementów budowy oznaczonych cyframi 1 i 2 przyporządkuj po dwa zdania wybrane spośród I–VI, które ten element opisują.
  1. Jest zbudowany z glikoprotein i kolagenu.
  2. Jest zbudowany głównie z węglowodanów.
  3. Jest zbudowany głównie z lipidów i białek.
  4. Oddziela protoplast od środowiska zewnętrznego.
  5. Chroni protoplast przed parowaniem i patogenami.
  6. Uniemożliwia wzrost komórki.

Element budowy 1
Element budowy 2

c)
Uzupełnij tabelę przedstawiającą procesy zachodzące w organellach komórek A oraz B. W odpowiednich rubrykach wpisz nazwy poszczególnych organelli oraz wstaw znak +, jeśli wymieniony w tabeli proces zachodzi w organellum danej komórki lub znak –, jeśli nie zachodzi.
 
Oznaczenie cyfrowe organellum Nazwa organellum Biosynteza białek Synteza ATP
komórka A komórka B komórka A komórka B
4
5
6

Rozwiązanie

a)
(0-1)

A. komórka grzybowa, B. komórka roślinna. Elementem budowy różniącym te komórki jest obecność chloroplastów w komórce roślinnej.

b)
(0-1)

Element budowy 1: II, V Element budowy 2: III, IV

c)
(0-1)
Oznaczenie cyfrowe organellum Nazwa organellum Biosynteza białek Synteza ATP
komórka A komórka B komórka A komórka B
4 mitochondrium + + + +
5 chloroplast − + − +
6 siateczka śródplazmatyczna szorstka + + − −

Wskazówki

a)
Aby wykonać polecenie, przywołaj z pamięci cechy budowy komórek eukariotycznych – roślinnej, grzybowej i zwierzęcej oraz wybierz element budowy (widoczny na rysunku) charakterystyczny dla danego typu komórki. Rozpoznasz wówczas, jakie 2 rodzaje komórek zostały przedstawione. Mają one wiele wspólnych elementów budowy. U obu komórek możesz zaobserwować ścianę komórkową, wakuolę, jądro komórkowe czy mitochondria. Znajdź taki element, który występuje tylko w jednej z komórek.

b)
Przypomnij sobie funkcje ściany komórkowej i błony komórkowej. Zauważ, że nie są one takie same. Zwróć uwagę, że chityna, tak jak celuloza, należy do węglowodanów strukturalnych, a błona komórkowa zbudowana jest głównie z fosfolipidów i białek. Pamiętaj, że ściana komórkowa nie zawsze jest strukturą sztywną – w młodych komórkach i takich, w których nie ma żadnej inkrustacji ściany, jest ona tworem elastycznym.

c)
W zadaniu wykorzystaj swoją wiedzę o funkcjonowaniu komórki, która potrzebuje związków wysokoenergetycznych (ATP) i wytwarza je w odpowiednich organellach, a także różnego rodzaju białek, powstających głównie w siateczce śródplazmatycznej. Zwróć uwagę na obecność wskazanych organelli w obu komórkach oraz nie zapominaj o mitochondriach i chloroplastach, które mają swój genom oraz rybosomy.