Biologia - Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 63.
Kategoria:
Płazy
Typ:
Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)
Podaj i uzasadnij/wyjaśnij
Podaj/wymień
Na rysunku A przedstawiono aksolotla (zaliczanego do płazów ogoniastych) w pewnym stadium rozwojowym, a na rysunku B – cykl rozwojowy płaza bezogonowego (bez zachowania proporcji wielkości przedstawionych form).
a) | Podaj nazwy etapów cyklu rozwojowego płaza bezogonowego oznaczonych na rysunku cyframi I, II, III. |
b) | Podaj oznaczenie cyfrowe etapu rozwoju płazów, w którym wykształcają się listki zarodkowe i wymień ich nazwy. |
c) | Podaj nazwę stadium rozwojowego, w jakim znajduje się przedstawiony na rysunku aksolotl. Odpowiedź uzasadnij. |
d) | Zaznacz poprawne dokończenie zdania. |
Charakteryzując dorosłe płazy na podstawie zamieszczonych rysunków, należy użyć określeń:
- płucodyszne, żuchwowce, owodniowce.
- owodniowce, skrzelodyszne, bezżuchwowce.
- bezowodniowce, płucodyszne, rozdzielnopłciowe.
- bezżuchwowce, bezowodniowce, rozdzielnopłciowe.
Rozwiązanie
a)
(0-1)
- Bruzdkowanie.
- Gastrulacja.
- Organogeneza.
b)
(0-1)
Etap II (gastrulacja), listki zarodkowe: ektoderma, endoderma i mezoderma.
c)
(0-1)
Przykład poprawnej odpowiedzi
Aksolotl jest w stadium larwalnym, gdyż ma charakterystyczne dla tego stadium skrzela
zewnętrzne, funkcjonujące w środowisku wodnym, w którym rozwijają się i żyją formy
larwalne płazów.
d)
(0-1)
C
Wskazówki
a)
Aby zrealizować polecenie, trzeba przypomnieć sobie, jakie są, i na czym polegają kolejne
etapy rozwoju zarodkowego zwierząt. Analizując rysunek, należy dokładnie prześledzić
zmiany, jakie zachodzą we wskazanych etapach cyklu rozwojowego płazów i skonfrontować
je z posiadaną wiedzą, aby móc rozpoznać, które etapy rozwoju oznaczono I–III.
b)
Aby udzielić prawidłowej odpowiedzi, trzeba wiedzieć, jak nazywają się poszczególne listki
zarodkowe oraz w jaki sposób powstają, żeby prawidłowo rozpoznać na rysunku, w którym
etapie się wykształcają. Pewnym ułatwieniem w rozwiązaniu zadania jest możliwość
odczytania z przedstawionego cyklu rozwojowego płazów niektórych informacji przydatnych
do udzielenia odpowiedzi.
c)
Na rysunku przedstawiającym aksolotla widać skrzela zewnętrzne, które są narządem
oddechowym funkcjonującym w środowisku wodnym. Tę informację należy skojarzyć
z cyklem rozwojowym płazów. W wodzie rozwijają się i żyją formy larwalne płazów.
d)
Aby zrealizować polecenie, dokonaj krytycznej oceny każdego z zestawów cech płazów
spośród A–D, porównując je z informacjami na rysunkach. Wynik porównania pozwoli
na wyłonienie zestawu cech charakterystycznych dla płazów. Przydatna w dochodzeniu
do ustalenia odpowiedzi będzie znajomość i rozumienie stosowanej w zadaniu terminologii
biologicznej.