Biologia - Matura Maj 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 11.
W tabeli zamieszczono wyniki badania, w którym określano wpływ czynników środowiska na zawartość wody w roślinie. Podczas badania mierzono ilość wody pobieranej i wytranspirowanej przez roślinę. Badanie przeprowadzono w lecie, w ciągu doby, a uzyskane wyniki zapisywano co cztery godziny.
| Godzina pomiaru | Ilość pobranej wody [g] w ciągu 4 godzin | Ilość wyparowanej wody [g] w ciągu 4 godzin |
|---|---|---|
| 04:00 | 6 | 1 |
| 08:00 | 6 | 8 |
| 12:00 | 14 | 20 |
| 16:00 | 22 | 29 |
| 20:00 | 13 | 10 |
| 24:00 | 8 | 3 |
Na podstawie: M.K. Sands, Problems in Plant Physiology, John Murray, London 1988.
| a) | Wymień dwa czynniki środowiskowe, które mają wpływ na intensywność transpiracji. |
| b) | Na podstawie wyników badania podaj zakres godzin, w których liście rośliny miały najmniejszy turgor. Odpowiedź uzasadnij, odnosząc się do bilansu wodnego rośliny. |
Rozwiązanie
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne podanie dwóch czynników środowiskowych wpływających na intensywność
transpiracji.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
- światło / nasłonecznienie
- temperatura (powietrza)
- wilgotność (powietrza) / zawartość pary wodnej w powietrzu
- ruch powietrza / wiatr
Uwaga:
Nie uznaje się czynników mających bezpośredni wpływ na pobieranie wody z podłoża, np. zasolenia.
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne podanie przedziału czasowego obejmującego godzinę 16:00,
z uzasadnieniem, że o tej godzinie skumulowany (liczony do tego momentu) bilans
wodny miał najniższą wartość.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
- 12:00 – 16:00, ponieważ różnica pomiędzy sumą wody pobranej i wytranspirowanej od początku obserwacji osiągnęła największą ujemną wartość o godz. 16:00.
- 16:00 – 20:00, ponieważ całkowity bilans wodny osiągnął wtedy minimum.
- Ok. 16.00, ponieważ różnica pomiędzy pobraną a utraconą do tego momentu wodą osiągnęła najniższą wartość.
Uwaga:
Dopuszcza się podanie zakresu 12:00 – 20:00 z prawidłowym uzasadnieniem.
Nie uznaje się uzasadnienia odnoszącego się wyłącznie do tempa utraty wody w określonym przedziale czasowym zamiast odniesienia do zawartości wody w roślinie np. „Liście rośliny miały najmniejszy turgor w przedziale czasowym 12:00 – 16:00, ponieważ różnica między wodą pobraną a wytranspirowaną w tym przedziale czasowym jest najmniejsza.”
