Chemia - Matura Czerwiec 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 1.
W powłoce walencyjnej atomów (w stanie podstawowym) dwóch pierwiastków, oznaczonych umownie literami X i Z, tylko jeden elektron jest niesparowany. W obu atomach stan kwantowo-mechaniczny niesparowanego elektronu opisany jest główną liczbą kwantową n = 3 i poboczną liczbą kwantową l = 1. Liczba atomowa pierwiastka X jest mniejsza od liczby atomowej pierwiastka Z.
1.1. (0-1)
Uzupełnij poniższą tabelę – wpisz symbole pierwiastków X i Z, dane dotyczące ich położenia w układzie okresowym oraz symbol bloku konfiguracyjnego (energetycznego), do którego należy każdy z pierwiastków.
| Pierwiastek | Symbol pierwiastka | Numer okresu | Numer grupy | Symbol bloku |
|---|---|---|---|---|
| X | ||||
| Z |
1.2. (0-1)
Napisz wzory jonów tworzących tlenek pierwiastka X.
Wzory jonów tworzących tlenek:
1.3. (0-1)
Podaj maksymalny i minimalny stopień utlenienia, jaki może przyjmować pierwiastek Z w związkach chemicznych, oraz określ charakter chemiczny tlenku, w którym pierwiastek Z występuje na najwyższym stopniu utlenienia.
Maksymalny stopień utlenienia:
Minimalny stopień utlenienia:
Charakter chemiczny tlenku pierwiastka Z:
Rozwiązanie
1.1. (0-1)
| Pierwiastek | Symbol pierwiastka | Numer okresu | Numer grupy | Symbol bloku |
|---|---|---|---|---|
| X | Al | 3 lub III lub trzeci | 13 lub XIII lub trzynasta | p |
| Z | Cl | 3 lub III lub trzeci | 17 lub XVII lub siedemnasta | p |
Jeśli zdający zamiast symboli pierwiastków X i Z poda ich nazwy i poprawnie określi położenie tych pierwiastków w UO należy przyznać punkt.
1.2. (0-1)
Za napisanie wzorów jonów tworzących tlenek pierwiastka X:
Wzory jonów tworzących tlenek: Al3+, O2–
Punkt 1.2. oceniamy pod warunkiem poprawnej identyfikacji pierwiastka X w punkcie 1.1. zadania.
1.3. (0-1)
Za podanie maksymalnego oraz minimalnego stopnia utlenienia pierwiastka Z oraz określenie charakteru chemicznego jego tlenku:
Maksymalny stopień utlenienia: VII
Minimalny stopień utlenienia: –I
Charakter chemiczny tlenku: kwasowy
Punkt 1.3. oceniamy pod warunkiem poprawnej identyfikacji pierwiastka Z w punkcie 1.1. zadania. Do zapisu stopni utlenienia zdający może użyć cyfr arabskich.
