Chemia - Matura Czerwiec 2021, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 24.
Poniżej przedstawiono równania protolizy (dysocjacji) wielostopniowej kwasu ortofosforowego(V) oraz wartości stałych dysocjacji tych procesów.
H3PO4 + H2O ⇄ H2PO–4 + H3O+ Ka1 = 7,5 · 10−3
H2PO–4 + H2O ⇄ HPO2–4 + H3O+ Ka2 = 6,2 · 10−9
HPO2–4+ H2O ⇄ PO3–4 + H3O+ Ka3 = 2,2 · 10−13
24.1. (0–1)
Uszereguj jony obecne w wodnym roztworze kwasu ortofosforowego(V) i powstające podczas protolizy (dysocjacji) tego kwasu według wzrastających stężeń. Napisz wzory tych jonów w odpowiedniej kolejności.
24.2. (0–1)
Napisz wzory tych jonów, obecnych w wodnym roztworze kwasu ortofosforowego(V), które zgodnie z teorią kwasów i zasad Brønsteda mogą pełnić w reakcjach chemicznych funkcję zarówno kwasu, jak i zasady.
Rozwiązanie
24.1. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – poprawne uszeregowanie wzorów jonów.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
Uwaga: dopuszcza się odpowiedź:
H3O+ > H2PO–4 > HPO2–4 > PO3–4
24.2. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – poprawne napisanie wzorów dwóch jonów.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
HPO2–4 H2PO–4
