Chemia - Matura Czerwiec 2022, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 24.
W obecności stężonego kwasu siarkowego(VI) alkohole ulegają przemianom, których przebieg zależy od temperatury oraz od budowy alkoholu. Podczas ogrzewania mieszaniny alkoholu ze stężonym kwasem siarkowym(VI) w niższej temperaturze powstaje eter – związek o ogólnym wzorze ROR. Alkohole pierwszorzędowe mogą w odpowiednich warunkach reagować zgodnie z równaniem (R – grupa alkilowa):
2ROH H2SO4 ROR + H2O
W wyższej temperaturze odwodnienie alkoholi prowadzi do powstania alkenów.
Etanol ulega przemianom zgodnie z poniższym schematem:
Otrzymane organiczne produkty należą do różnych grup związków, przy czym jeden z nich jest eterem. Związek X jest w temperaturze pokojowej gazem, a związek Y – cieczą.
Napisz wzór półstrukturalny (grupowy) ciekłego produktu reakcji oraz równanie reakcji, w której wyniku otrzymano gazowy produkt. W równaniu reakcji zastosuj wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych.
Wzór półstrukturalny (grupowy) ciekłego produktu reakcji:
Równanie reakcji, w której otrzymano gazowy produkt:
Rozwiązanie
Zasady oceniania
2 pkt – poprawne napisanie wzoru półstrukturalnego (grupowego) ciekłego produktu reakcji
oraz poprawne napisanie równania reakcji, w której wyniku powstaje gaz.
1 pkt – poprawne napisanie wzoru półstrukturalnego (grupowego) ciekłego produktu reakcji
albo poprawne napisanie równania reakcji, w której wyniku powstaje gaz.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższych kryteriów albo brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
Wzór półstrukturalny (grupowy) ciekłego produktu reakcji:
CH3CH2OCH2CH3 ALBO C2H5OC2H5
Równanie reakcji, w której otrzymano gazowy produkt:
CH3CH2OH H2SO4 CH2=CH2 + H2O
