Chemia - Matura Czerwiec 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 24.
W procesach technologicznej przeróbki fenolu otrzymuje się m.in. cykloheksanol i cykloheksanon, których uproszczone wzory przedstawiono poniżej. Literami a i b oznaczono wybrane atomy węgla.
W laboratorium chemicznym cykloheksanon łatwo można otrzymać z cykloheksanolu, jeżeli jako utleniacz zastosuje się dichromian(VI) potasu w obecności CH3COOH.
24.1. (2 pkt)
Opisz zmianę barwy roztworu podczas opisanej reakcji oraz napisz wzór związku chromu, który można wydzielić jako ciało stałe, z mieszaniny reagentów po przeprowadzeniu opisanego procesu.
Opis zmiany:
Wzór związku chromu:
24.2. (1 pkt)
Uzupełnij tabelę. Wpisz stopnie utleniania atomów chromu oraz atomów węgla zmieniające się w trakcie zachodzenia reakcji utleniania cykloheksanolu do cykloheksanonu.
| Stopień utleniania | atom chromu | atom węgla |
|---|---|---|
| w substratach | oznaczony literą a: | |
| w produktach | oznaczony literą b: | |
Rozwiązanie
24.1. (2 pkt)
Schemat punktowania
2 p. – za poprawne napisanie obserwacji i poprawne napisanie wzoru związku chemicznego.
1 p. – za poprawne napisanie obserwacji i błędne napisanie wzoru związku chemicznego albo
za poprawne napisanie wzoru związku chemicznego i błędne napisanie obserwacji.
0 p. – 0 p. – za każdą inną odpowiedź albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
Opis zmiany: barwa roztworu zmienia się z pomarańczowej na zieloną.
Wzór związku chromu: (CH3COO)3Cr lub Cr(CH3COO)3
24.2. (1 pkt)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne uzupełnienie tabeli.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub błędną albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
| Stopień utleniania | atom chromu | atom węgla |
|---|---|---|
| w substratach | VI | oznaczony literą a: |
| 0 | ||
| w produktach | III | oznaczony literą b: |
| II |
