Chemia - Matura Czerwiec 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 35.

Kategoria: Aminokwasy Typ: Narysuj/zapisz wzór Podaj/zinterpretuj przebieg reakcji

Do dwóch probówek wprowadzono bezbarwny wodny roztwór glicyny. Następnie do probówki I dodawano kroplami kwas solny z dodatkiem oranżu metylowego, a do probówki II dodawano kroplami wodny roztwór wodorotlenku sodu z dodatkiem fenoloftaleiny. Po dodaniu każdej kropli odczynnika zawartość probówek dokładnie mieszano. W obu probówkach zaobserwowano zmianę barwy użytych wskaźników. Przebieg doświadczenia zilustrowano na schemacie.

W tabeli przedstawiono zakres pH, w którym następuje zmiana barwy oranżu metylowego i fenoloftaleiny oraz barwy tych wskaźników w roztworach o pH mniejszym od dolnej granicy zakresu zmiany barwy i o pH większym od górnej granicy tego zakresu.

Nazwa Zakres pH zmiany barwy Barwa wskaźnika w roztworach o pH
poniżej dolnej granicy zakresu zmiany barwy powyżej górnej granicy zakresu zmiany barwy
oranż metylowy 3,1 – 4,4 czerwona żółta
fenoloftaleina 8,3 – 10,0 bezbarwna malinowa

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.

35.1. (0–1)

Uzupełnij tabelę – napisz, jakie były barwy obu odczynników przed dodaniem ich do probówek oraz jakie barwy zawartości obu probówek zaobserwowano po dodaniu do nich odczynnika.

Numer probówki Barwa
odczynnika przed dodaniem do zawartości probówki zawartości probówki po dodaniu odczynnika
I
II

35.2. (0–1)

Napisz wzory półstrukturalne (grupowe) jonów, które są organicznymi produktami reakcji zachodzących w probówce I i w probówce II.

Probówka I: Probówka II:
                                        
 
 
                                        
 
 

Rozwiązanie

35.1. (0–1)

Schemat punktowania
1 p. – za poprawne uzupełnienie tabeli (opisanie zmian z uwzględnieniem barwy użytych roztworów).
0 p. – za odpowiedź niepełną lub błędną albo brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź

Numer probówki Barwa
odczynnika przed dodaniem do zawartości probówki zawartości probówki po dodaniu odczynnika
I czerwona żółta lub żółtopomarańczowa
II malinowa lub czerwona bezbarwna lub brak lub różowa

35.2. (0–1)

Schemat punktowania
1 p. – za poprawne napisanie wzorów półstrukturalnych (grupowych) obu jonów.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub błędną albo brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź

Probówka I: NH+3−CH2−COOH
Probówka II: NH2−CH2−COO