Chemia - Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 15.
Wskaźniki kwasowo-zasadowe to związki chemiczne, które przyjmują różne zabarwienia w roztworach o różnych odczynach. Barwa roztworu zależy od formy, w jakiej wskaźnik występuje w roztworze. Dla każdego wskaźnika można określić charakterystyczny zakres pH, w którym następuje zmiana zabarwienia wskaźnika. Poniżej scharakteryzowano trzy wskaźniki kwasowo-zasadowe.
| Wskaźnik | Zabarwienie wskaźnika w roztworze o pH | Zakres pH zmiany barwy | |
|---|---|---|---|
| oranż metylowy | poniżej 3,1 czerwone | powyżej 4,4 żółte | 3,1 – 4,4 |
| czerwień bromofenolowa | poniżej 5,2 żółte | powyżej 6,8 czerwone | 5,2 – 6,8 |
| fenoloftaleina | poniżej 8,3 brak zabarwienia | powyżej 10,0 malinowe | 8,3 – 10,0 |
Na podstawie: J. Minczewski, Z. Marczenko: Chemia analityczna. Podstawy teoretyczne i analiza jakościowa, Warszawa 2001.
W trzech nieoznakowanych probówkach umieszczono następujące roztwory:
- kwas solny o pH = 1
- wodny roztwór KCl o pH = 7
- wodny roztwór KOH o pH = 13
W celu identyfikacji roztworów wykonano doświadczenie. W etapie I obserwowano zabarwienie czerwieni bromofenolowej w każdym z nich.
15.1. (0-1)
Określ zabarwienie czerwieni bromofenolowej w każdym z badanych roztworów.
| kwas solny | wodny roztwór KCl | wodny roztwór KOH | |
|---|---|---|---|
| Zabarwienie czerwieni bromofenolowej |
15.2. (0-1)
Spośród scharakteryzowanych wskaźników wybierz ten, którego należy użyć w II etapie doświadczenia, aby (uwzględniając wynik I etapu) zidentyfikować każdy badany roztwór.
Wybrany wskaźnik:
Rozwiązanie
15.1. (0-1)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne określenie zabarwienia wskaźnika w każdym z roztworów.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub błędną albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
| kwas solny | wodny roztwór KCl | wodny roztwór KOH | |
|---|---|---|---|
| Zabarwienie czerwieni bromofenolowej | żółte | czerwone | czerwone |
15.2. (0-1)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawny wybór wskaźnika.
0 p. – za odpowiedź błędną albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
Wybrany wskaźnik: fenoloftaleina
